Download dit artikel als PDF 04 juli 2016

Nieuwe Wet Privaatrechtelijke handhaving mededingingsrecht (1)

Het mededingingsrecht verbiedt concurrentiebeperkende afspraken tussen ondernemingen. Denk hierbij aan prijsafspraken, verdeling van de markt of een boycot van bepaalde afnemers of leveranciers. Een overtreding van dit kartelverbod kan schade veroorzaken, bijvoorbeeld omdat het leidt tot hogere prijzen. Benadeelden kunnen van een inbreukpleger schadevergoeding vorderen. Binnen Europa zijn verschillende initiatieven genomen om deze privaatrechtelijke handhaving van het mededingingsrecht te stimuleren. In 2014 is een richtlijn tot stand gekomen met maatregelen die moeten garanderen dat benadeelden daadwerkelijk schadevergoeding kunnen vorderen. Bij de Tweede Kamer is op 8 juni een wetsvoorstel ingediend dat deze richtlijn in Nederlandse wetgeving moet omzetten.

Doorberekening/passing-on
Een van de onderwerpen uit de richtlijn is het zogenaamde doorberekeningsverweer, ook wel aangeduid met de term passing-on. Dit verweer houdt in dat een inbreukpleger kan aantonen dat de benadeelde de meerkosten heeft doorberekend aan zijn afnemers. Daarmee wordt in feite (een deel van) de schade verlegd naar de afnemers ‘stroomafwaarts’. In Nederland bestond discussie over de vraag óf en - vooral - op welke wijze deze doorberekening bij de schadevaststelling in aanmerking moet worden genomen.

Uitdrukkelijke grondslag
Met de richtlijn en het wetsvoorstel krijgt het doorberekeningsverweer een uitdrukkelijke wettelijke grondslag. De Europese wetgever neemt tot uitgangspunt dat slechts de daadwerkelijk geleden schade voor vergoeding in aanmerking komt. Schadevergoeding mag niet leiden tot overcompensatie. Daarom acht de Europese wetgever het passend dat de inbreukpleger de doorberekening van het daadwerkelijke verlies als verweer tegen een schadevordering kan aanvoeren. Volgens de Nederlandse regering is ook in het Nederlandse schadevergoedingsrecht het uitgangspunt dat de schade volledig vergoed dient te worden, maar ook niet meer. Het wetsvoorstel bevat om die reden de bepaling dat een inbreukpleger een doorberekeningsverweer kan voeren.

Schadebegroting of voordeelstoerekening
In de toelichting op het wetsvoorstel wordt opgemerkt dat, voor zover de benadeelde meerkosten heeft doorberekend, deze geen schade heeft geleden en dus in zoverre geen aanspraak kan maken op schadevergoeding. De afnemers van de benadeelde (de indirecte afnemers van de inbreukpleger), aan wie de meerkosten zijn doorberekend, kunnen op hun beurt schadevergoeding vorderen van de inbreukpleger, aldus de toelichting. De Hoge Raad heeft in een arrest op 8 juli 2016 geoordeeld dat een doorberekeningsverweer zowel in het kader van schadebegroting als in het kader van voordeelstoerekening kan worden beoordeeld. Volgens de Hoge Raad maakt het geen verschil welke benadering wordt gevolgd.


Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Dineke van Dal of één van onze specialisten mededinging en aanbesteding Mededinging & Aanbesteding.

Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).