Aandeelhouders kunnen een besluit tot ontbinding van de vennootschap laten herroepen.

Er zijn verschillende manieren om een vennootschap te beëindigen. Een veel voorkomende manier is het aanvragen van het faillissement van de vennootschap. Daarnaast kunnen de aandeelhouders ook beslissen tot ontbinding van de vennootschap. De wet bepaalt dat, ingeval het besluit tot ontbinding is genomen en de vennootschap geen baten heeft, de vennootschap ophoudt te bestaan. Ingeval er nog wel baten aanwezig zijn, dan blijft de vennootschap voorbestaan maar moet het vermogen worden vereffend. We spreken dan van een vennootschap in liquidatie.

Het kan zijn dat na het besluit tot ontbinding te hebben genomen, de aandeelhouders om bepaalde redenen het besluit tot ontbinding willen herroepen. De vraag is of een ontbindingsbesluit kan worden herroepen. Voor beantwoording van die vraag rees het probleem dat de wet daar niets over bepaalt. Ook bij de herziening van het BV-recht (Flex-BV) is dit niet ter sprake gekomen.

Bij arrest van 19 december 2014 beantwoordt de Hoge Raad de vraag of een ontbindingsbesluit kan worden herroepen bevestigend. De Hoge Raad stelt voorop dat bij herroeping een aanzienlijk gewicht toekomt aan de mogelijke gevolgen van herroeping, omdat er geen afzonderlijke wettelijke grondslag en procedure voor herroeping bestaat. 

De Hoge Raad heeft bepaald dat voor een besluit tot herroeping van het ontbindingsbesluit dezelfde vereisten gelden die in het algemeen gelden voor besluiten van een algemene vergadering van aandeelhouders, maar er dient wel rekening te worden gehouden met de rechten en belangen van derden. Herroeping is ontoelaatbaar in het geval zij niet is omgeven met de nodige waarborgen voor de bescherming van de rechten en belangen van derden en er mag geen afbreuk worden gedaan aan de rechtszekerheid.

Bij beantwoording van de vraag of in een concreet geval door herroeping van een ontbindingsbesluit geen afbreuk wordt gedaan aan de eisen van rechtszekerheid en de rechten en belangen van derden is in ieder geval van belang:

• een besluit tot herroeping van een ontbindingsbesluit kan niet worden genomen door een BV die geen baten heeft en dus niet meer bestaat.
• de voor het rechtsgeldig nemen van besluiten geldende vereisten dienen – vanzelfsprekend – in acht te worden genomen.
• bij de herroeping van een ontbindingsbesluit dient inzicht te bestaan in de vermogenstoestand van de BV op de datum van ontbinding en de datum van herroeping alsmede in de ontwikkelingen in haar vermogenstoestand in de tussenliggende periode.
• derden mogen geen nadeel ondervinden van de herroeping. Dit kan meebrengen dat herroeping slechts toelaatbaar is indien de BV compensatie biedt of, met het oog op mogelijk nadeel, garanties geeft of anderszins zekerheid stelt. Hierbij is mede van belang of in de periode tussen de ontbinding en herroeping vereffeningshandelingen hebben plaatsgevonden. Biedt de BV geen compensatie of garanties of stelt de BV anderszins geen zekerheden dan staat dit aan herroeping in de weg.
• herroeping heeft geen terugwerkende kracht, zodat reeds verrichte vereffeningshandelingen geldig blijven.

Verder heeft de Hoge Raad de procedure beschreven op welke wijze een ontbindingsbesluit kan worden herroepen. De Hoge Raad heeft bepaald dat:

• herroeping kan enkel plaatsvinden door een verklaring van een rechter.
• de BV dient de rechter in staat te stellen te beoordelen of in de omstandigheden van het geval door de herroeping geen afbreuk wordt gedaan aan de eisen van rechtszekerheid en de rechten en belangen van derden. Er geldt geen termijn waarbinnen een herroeping moet plaatsvinden, maar de periode tussen het ontbindingsbesluit en de herroeping daarvan kan wel een rol spelen bij voornoemde de beoordeling.
• de rechter bepaalt wie met het oog op de behandeling van het verzoek als belanghebbenden worden opgeroepen. De rechter kan tevens bepalen dat en op welke wijze anderen dan de op te roepen belanghebbenden, eventueel door middel van openbare bekendmaking, moeten worden ingelicht over het ingediende verzoek.
• de in kracht van gewijsde uitspraak door de zorg van de griffier ingeschreven wordt in de registers waar de BV is ingeschreven.

Bij gebrek aan een wettelijke regeling heeft de Hoge Raad nu dus de (minimale) voorwaarden voor herroeping van ontbindingsbesluiten gegeven alsmede de te volgen procedure beschreven.

Voor meer informatie of vragen over aandeelhoudersbesluiten of beëindiging van vennootschappen, kunt u contact opnemen met Maikel Exterkate, of een van onze andere specialisten van de sectie Onderneming & Vennootschap.