Download dit artikel als PDF 12 oktober 2021

Belastingdienst laat preferente positie tijdelijk los ter bevordering van slagingskans saneringsakkoorden

Voor veel ondernemers was de opheffing van het merendeel van de coronamaatregelen een gewenste ontwikkeling. Eindelijk konden zij weer gaan ondernemen en is er licht aan het einde van de tunnel. Toch maken veel ondernemers zich nog zorgen over de zware schuldenlast die overblijft door de genoten steunmaatregelen van de overheid. Hoewel de overheid een soepele terugbetalingsregeling in het leven heeft geroepen, betekent dit niet per se dat alle (gezonde) ondernemingen hiermee worden geholpen. Om tegemoet te komen aan de groep ondernemers die potentieel tussen wal en schip raken, geeft het kabinet de Belastingdienst en de Douane de ruimte om genoegen te nemen met een lagere opbrengst bij een saneringsakkoord.

Coronapandemie en steunmaatregelen
Sinds de uitbraak van de coronapandemie hebben veel ondernemers gebruik gemaakt van de steunmaatregelen van de overheid. Uit een brief van de staatssecretaris van Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst blijkt dat op dit moment nog € 19,7 miljard aan belastingschulden openstaat bij 274.000 ondernemers. Om deze ondernemers tegemoet te komen, krijgen zij een adempauze van één jaar, voordat zij per 1 oktober 2022 moeten gaan aflossen. Deze aflossing kan worden verspreid over een periode van vijf jaar, waarbij de invorderingsrente jaarlijks zal worden verhoogd.

Het kabinet verwacht dat de Nederlandse economie snel herstelt en eind 2021 terug is op het niveau van voor de coronapandemie. De verwachting is dus dat het merendeel van de ondernemers zonder al te veel problemen de opgebouwde schulden binnen een periode van vijf jaar geheel kunnen aflossen. Toch houdt het kabinet ook rekening met ondernemingen die in de kern gezond zijn, maar door de extra aflossingslast per 1 oktober 2022 in de problemen komen. Om te voorkomen dat deze (in de kern gezonde) ondernemingen failliet gaan, introduceert het kabinet daarom een tijdelijke maatregel ter bevordering van de slagingskans van saneringsakkoorden.

Tijdelijke maatregel saneringsakkoorden
Hoewel lange tijd is gedebatteerd over een mogelijke kwijtschelding van de belastingschulden, geeft het kabinet duidelijk aan hier geen heil in te zien. Dit zou zorgen voor een mate van willekeur die onrechtvaardig is. Tevens verwacht het kabinet dat het huidige vangnet voor problematische schulden (zoals de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) en de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA)) voldoende is. Het kabinet realiseert zich dat sanering van schulden in uiterste nood toch een passende oplossing kan zijn voor in de kern gezonde bedrijven met een te zware schuldenlast. Bij een saneringsakkoord spreekt de ondernemer met zijn schuldeisers af dat een deel van de schulden van de onderneming wordt kwijtgescholden, zodat voortzetting of afwikkeling van de onderneming op een degelijke manier kan worden gerealiseerd. Om de slagingskans van een saneringsakkoord te vergroten, komt het kabinet nu dus met een tijdelijke maatregel.

De werkwijze op dit moment is nog als volgt. Als nu een saneringsakkoord wordt aangeboden aan schuldeisers, dan stemt de Belastingdienst pas in als het te ontvangen deel van de belastingschuld ten minste het dubbele percentage bedraagt van hetgeen aan concurrente schuldeisers wordt uitgekeerd. Dit heeft te maken met de preferente positie van de Belastingdienst. Met de nieuwe tijdelijke maatregel geeft het kabinet de Belastingdienst (en de Douane) de ruimte om als schuldeiser genoegen te nemen met hetzelfde uitkeringspercentage als aan concurrente schuldeisers toekomt. Hiermee kan de Belastingdienst zijn preferente positie dus tijdelijk los laten.

Door deze versoepeling verwacht het kabinet dat de slagingskans van saneringsakkoorden zal stijgen. De Belastingdienst krijgt meer ruimte om akkoord te gaan met een aangeboden saneringsakkoord en het wordt voor private, concurrente schuldeisers aantrekkelijker om deel te nemen, omdat zij een hogere uitkering kunnen verwachten dan voorheen. Hierdoor is de kans groter dat een in de kern gezonde onderneming kan blijven bestaan.

Het versoepelde beleid zal in de periode van 1 augustus 2022 tot en met 30 september 2023 worden toegepast door de Belastingdienst en de Douane. Ondernemingen die al voor 1 oktober 2022 voorzien dat de aflossingslast te zwaar zal zijn, kunnen dus al eerder aan de slag gaan met een saneringsakkoord. Het kabinet heeft duidelijk gemaakt dat dit versoepelde beleid tevens betrekking heeft op akkoorden in het kader van de MSNP en de WHOA.

WHOA
Voor ondernemingen die van plan zijn om een WHOA-akkoord aan te bieden in de bovengenoemde periode is dit dus goed nieuws. Zij hoeven niet langer een dubbel percentage aan te bieden aan de Belastingdienst, waardoor meer ruimte ontstaat om bijvoorbeeld de minimale 20% uitkering aan kleine schuldeisers aan te kunnen bieden. Er is sprake van een kleine schuldeiser wanneer een onderneming minder dan 50 werknemers in dienst heeft óf kwalificeert als micro- of kleinbedrijf in de zin van artikel 2:395a en 2:396 BW. De Belastingdienst zal dan (waarschijnlijk) akkoord gaan met het percentage welke de overige concurrente schuldeisers ook ontvangen (niet zijnde de kleine schuldeisers). Vanwege de wijziging van de Leidraad Invordering 2008 van 30 juni 2021 houdt de Belastingdienst al rekening met de 20% regel, waardoor geen 40% hoeft worden aangeboden.

Conclusie
De tijdelijke versoepeling is dus een extra maatregel om te zorgen dat in de kern gezonde ondernemingen kunnen blijven bestaan, ondanks de extra aflossingslast per 1 oktober 2022. Voor ondernemingen die denken aan een WHOA-traject omdat een faillissement met redelijke mate van waarschijnlijkheid is te voorzien, is volgend jaar misschien wel het uitgelezen moment om een akkoord voor te bereiden. De versoepeling geeft de onderneming dan extra mogelijkheden bij het aanbieden van zijn akkoord.

Indien u meer wilt weten over dit onderwerp, kunt u contact opnemen met Thom Broer of een collega van de sectie Herstructurering & Insolventierecht.

Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (
Lees onze disclaimer).