Download dit artikel als PDF 15 november 2023

Tijdelijke Wet transparantie turboliquidatie

Vandaag (15 november 2023) is de nieuwe ‘Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie’ in werking getreden.

Wat houdt een turboliquidatie in?
Er wordt gesproken van turboliquidatie wanneer een rechtspersoon (nv, bv, vereniging, coöperatie onderlinge waarborgmaatschappij en stichting) op eigen initiatief wordt ontbonden en er geen baten (bezittingen, ook wel activa genoemd) meer zijn. De rechtspersoon houdt op dat moment direct op te bestaan, ongeacht of de rechtspersoon op dat moment nog schulden heeft.

Een rechtspersoon kan redelijk eenvoudig worden ontbonden als er geen baten meer zijn via een eenvoudig ontbindingsbesluit door de aandeelhouder(s). Vereffening is hiervoor niet vereist en er hoeft geen faillissement aangevraagd te worden. Met de nieuwe wet wordt de ontbinding van een rechtspersoon een stuk ingewikkelder voor de aandeelhouder(s), althans dat beoogd de wetgever. In de praktijk moet dat nog blijken.

Achterliggende gedachte van de nieuwe wet
De nieuwe wet is erop gericht de schuldeisers beter te beschermen. De wet beoogt het vertrouwen in de turboliquidatie te vergroten door het risico op misbruik van de regeling te verkleinen en de rechtsbescherming voor schuldeisers te verbeteren. De verwachting is dat de turboliquidatie hiervoor geschikter wordt voor eenvoudige, bonafide bedrijfsbeëindigingen, waardoor het toegankelijker wordt voor ondernemers die daarvan gebruik willen maken.

De nieuwe wet is ingegeven vanuit de verwachting dat een groot aantal ondernemers die zijn getroffen door (de gevolgen van) het coronavirus op korte termijn hun onderneming willen beëindigen door middel van een turboliquidatie. De toename van deze groep brengt – naar verwachting – een tijdelijk verhoogd risico op misbruik van de turboliquidatie met zich mee. De nieuwe wet moet de positie van de schuldeiser beschermen, de transparantie vergroten en misbruik tegengaan.

Wijzigingen
De nieuwe wet brengt een aantal veranderingen met zich mee. De wet introduceert drie maatregelen. Er wordt een bekendmakingsplicht (“een deponeringsplicht”) geïntroduceerd voor het bestuur, een inzagerecht voor schuldeisers en een door het Openbaar Ministerie (OM) op te leggen bestuursverbod.

• Deponeringplicht: het bestuur van de rechtspersoon wordt verplicht om een aantal financiële stukken openbaar te maken en eventuele schuldeisers hiervan schriftelijk op de hoogte te brengen.
• Inzagerecht: schuldeisers krijgen een inzagerecht in de bewaarde administratie van de ontbonden rechtspersoon als het bestuur de verantwoordingsverplichting niet is nagekomen.
• Bestuursverbod: indien schulden achterblijven, wordt het OM in staat gesteld een bestuursverbod op te leggen en de ontbinding zonder baten mee te laten tellen in de beoordeling van recidive.

De nieuwe wetgeving verplicht het bestuur voor de liquidatie de volgende stukken openbaar te maken:

• De balans ten tijde van de ontbinding en staat van baten en lasten over het ontbindingsjaar
• De balans over het voorgaande boekjaar indien er op het moment van ontbinding over het voorgaande jaar nog geen jaarrekening is gemaakt;
• Een toelichting over de oorzaak van het ontbreken van baten op het tijdstip van de ontbinding;
• Een omschrijving van de verdeling van de wel aanwezige baten voorafgaand aan de ontbinding;
• Redenen waarom een schuldeiser of schuldeisers geheel of gedeeltelijk onbetaald zijn gebleven;
• De jaarrekeningen inzake de boekjaren die vooraf zijn gegaan aan het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden.

Bovenstaande stukken dienen binnen 14 dagen na het aandeelhoudersbesluit ter inzage te worden gelegd bij de Kamer van Koophandel. Daarnaast dienen bovenstaande stukken direct aan de schuldeisers te worden overgelegd.

Indien de bestuurder dit verzuimt, kan er sprake zijn van een economisch delict en/of een bestuursverbod.

In het geval een rechtspersoon is ontbonden door middel van turboliquidatie, terwijl een of meer schuldeisers geheel of gedeeltelijk onbetaald zijn gebleven, kan de rechtbank op verzoek van het OM een bestuursverbod opleggen aan de bestuurder.

Het bestuursverbod vormt een beletsel voor de uitoefening van de functie van bestuurder of commissaris bij andere rechtspersonen en kan voor maximaal vijf jaar worden opgelegd.

Inwerkingtreding
De nieuwe wet gaat in eerste instantie gelden voor een periode van twee jaar vanaf datum inwerkingtreding, en dus vanaf 15 november 2023 tot 15 november 2025. De minister zal voor afloop van die periode beslissen of hij een permanente regeling in wenst te voeren. De wet bevat dus de mogelijkheid tot verlenging als gedurende de twee jaar wordt besloten om de maatregelen permanent in te voeren.

Van belang is op te merken dat genomen ontbindingsbesluiten vóór de inwerkingtreding van de nieuwe wet worden uitgezonderd. Dit betekent dat alle turboliquidaties voor 15 november 2023 niet aan de nieuwe regels dienen te voldoen.

Meer informatie of vragen
Voor meer informatie over de inhoud van het wetsvoorstel, de inwerkingtreding of ontbinding en vereffening in het algemeen, kunt u contact opnemen met Michelle de Graauw of een van de andere leden van het team Insolventie en Herstructurering. 

 

Juridisch advies is altijd maatwerk. Deze blog bevat algemene informatie. Hoewel het artikel met veel aandacht en zorgvuldigheid is geschreven, is het verstandig om in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in te winnen. (Lees onze disclaimer).