Wetsvoorstel Wet basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen
Op 11 juni 2024 is het wetsvoorstel ‘Wet basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen’ in internetconsultatie gegaan. Op dit moment is er geen verplichting voor zelfstandigen om een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. De zelfstandigen zijn de afgelopen periode vrijgelaten in hun keuze om zich al dan niet te verzekeren tegen het risico op inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid. In de praktijk is gebleken dat een overgrote meerderheid zich niet heeft laten verzekeren. De redenen hiervoor waren o.a. dat de beschikbare verzekeringen volgens de zelfstandigen te duur waren, of omdat zij zich niet hebben kunnen laten verzekeren op de private markt (vanwege een lage risicoperceptie of om andere redenen).
Met de (mogelijke) invoering van deze wet wordt het voor zelfstandigen een verplichting om een verzekering tegen inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid af te sluiten. Zelfstandigen kunnen via de publieke verzekering of via een private verzekering een arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten. Hiermee zorgt het wetsvoorstel dat ook zelfstandigen een inkomen hebben als zij arbeidsongeschikt raken, zoals ook reguliere werknemers dit hebben. De regering is namelijk van mening – mede op advies van sociale partners en de Europese Commissie - dat het noodzakelijk is dat ook zelfstandigen zich verzekeren tegen inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid.
Daarnaast worden werkenden zo gelijker behandeld: waar voor werknemers de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wet WIA) geldt, geldt voor zelfstandigen deze verzekeringsplicht. Dat zorgt voor een gelijker speelveld tussen werknemers en zelfstandigen. Het gelijker speelveld wordt ook tussen zelfstandigen onderling bewerkstelligd, nu zij allemaal verplicht verzekerd worden. Tot slot is de verplichtstelling van belang, aangezien hiermee voor een groot wordt voorkomen dat arbeidsongeschikte zelfstandigen een beroep doen op de algemeen beschikbare bijstand. Daarmee wordt afwentelen van risico’s en kosten op de samenleving vermindert, en het draagvlak onder de sociale zekerheid verstevigt.
Wat houdt het wetsvoorstel in grote lijnen in?
De verplichte basisverzekering arbeidsongeschiktheid is alleen verplicht voor zelfstandigen die ‘winst uit onderneming’ voor de inkomstenbelasting verdienen.
De verzekerde zelfstandige kan aanspraak maken op een uitkering wanneer hij arbeidsongeschikt is en de wachttijd van 52 weken heeft doorlopen. Dat betekent dat de zelfstandige het eerste ziektejaar zelf financieel moet overbruggen. De dekking geldt tot aan de AOW-leeftijd.
De dekking geldt alleen in het geval de zelfstandige niet in staat is om met zijn arbeid minstens het wettelijk minimumloon per maand te verdienen
De hoogte van de uitkering bedraagt 70 % van de winst voordat er sprake was van arbeidsongeschiktheid, tot maximaal het minimumloon.
De hoogte van de premie zal ongeveer 6,5 % van de winst uit onderneming bedragen, met een maximum van ca. 195,- euro per maand (gebaseerd op het minimumloon van 2024).
Indien zelfstandigen de publieke basisverzekering onvoldoende dekkend vinden, kunnen zij zich bij een private verzekeraar verzekeren (de zogenoemde opt-out). Hier zijn echter wel een aantal voorwaarden aan verbonden, zo mag de hoogte van de uitkering niet lager zijn dan de hoogte van de uitkering van de publieke verzekering, de premie moet minimaal gelijk zijn en de verzekering moet ook dekking bieden tot aan de AOW-leeftijd. Als voldaan is aan deze voorwaarden, mag een zelfstandigen ook een dergelijke verzekering bij de private verzekeraar afsluiten.
Al met al zal de invoering het wetsvoorstel veel gevolgen met zich meebrengen en zal er wederom e.e.a. veranderen m.b.t. de situatie bij arbeidsongeschiktheid van zzp’ers.
Iedereen heeft de mogelijkheid om tot 23 juli 2024 te reageren op het wetsvoorstel via de website internetconsultatie. Wij houden de ontwikkelingen scherp in de gaten en uiteraard houden wij u op de hoogte van de toekomstige ontwikkelingen!
Juridisch advies is altijd maatwerk. Deze blog bevat algemene informatie. Hoewel het artikel met veel aandacht en zorgvuldigheid is geschreven, is het verstandig om in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in te winnen. (Lees onze disclaimer).
