Monitors contractering NZa: wijkverpleging

Op verzoek van diverse partijen monitort de NZa globaal de landelijke afspraken tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars in verschillende sectoren binnen de zorg. Jaarlijks brengt zij daar verslag van uit. Dit jaar werden de monitors vlak voor de uitbraak van het coronavirus gepubliceerd. In meerdere blogs bespreken wij per afzonderlijk onderdeel de monitor. Zo staan wij stil bij de paramedische zorg, de huisartsenzorg en de GGZ. Dit keer bespreken wij de wijkverpleging.

Belangrijkste bevindingen NZa
In het Hoofdlijnenakkoord wijkverpleging 2019-2022 (“Hoofdlijnenakkoord”) zijn zowel afspraken gemaakt over het contracteringsproces zelf als afspraken over inhoud van de contracten. De belangrijkste bevindingen van de NZa benoemen wij hieronder puntsgewijs: 

• Steeds minder zorgaanbieders zijn dit jaar ontevreden over het contracteerproces (16%, in 2019 was dat nog 25%). Redenen voor ontevredenheid zijn onder meer het gebrek aan onderhandelings- en overlegmogelijkheden, de contractvoorwaarden, de doorlooptijden van het inkoopproces en het niet in aanmerking komen voor een contract.
• Bijna alle gecontracteerde wijkverpleging wordt ingekocht binnen het zogenaamde experiment bekostiging verpleging en verzorging. Dit gebeurt dan tegen een integraal tarief, meestal een tarief per uur.
• Het aantal aanbieders dat gebruik maakt van “de vijf minuten registratie” is gedaald: dit is nog 34%, terwijl dit in 2019 52% was. Steeds meer zorgaanbieders maken gebruik van de nieuwer registratiestandaard z=p=r (zorgplan=planning=realisatie, tenzij).
• Ervaringen met deze nieuwe registratiestandaard zijn overwegend positief. Aanbieders merken een administratieve lastenverlichting.
• De inzet van e-health en technologische interventies wordt door bijna alle zorgverzekeraars en aanbieders in het contracteerbeleid 2020 gestimuleerd. Hoe groter de zorgaanbieder, hoe vaker concrete contractafspraken gemaakt worden over de inzet daarvan. In beperkte gevallen delen de zorgverzekeraar en zorgaanbieder de kosten en baten.
• In het Hoofdlijnenakkoord is de ambitie opgenomen om de ongecontracteerde zorg terug te dringen. Een ongecontracteerde aanbieder verleent namelijk soms onevenredig veel uren zorg die ook nog eens niet altijd van goede kwaliteit is en niet goed aansluit op de rest van de zorgketen. Zorgverzekeraars werpen barrières op in hun poging de ongecontracteerde zorg terug te dringen. Zo introduceren steeds meer zorgverzekeraars een cessieverbod in hun voorwaarden en weigeren zij een betaalovereenkomst bij ongecontracteerde zorg. De patiënt moet daardoor zelf de rekening declareren bij de zorgverzekeraar. Verder beperken zij de vergoeding nog steeds tot ongeveer 70% à 80 van het gecontracteerde tarief, net als vorig jaar. Bovendien hebben patiënten vaak pas recht op de vergoeding van niet-gecontracteerde zorg, als zij hun verzekeraar vooraf om toestemming hebben gevraagd.

Verbeterthema’s
In 2018 zijn ActiZ, Zorgthuisnl, Patiëntenfederatie Nederland, V&VN en Zorgverzekeraars Nederland met elkaar vier verbeterthema’s voor contractering overeengekomen. In het Hoofdlijnenakkoord zijn daar vervolgafspraken op gemaakt. De NZa heeft de follow up van de thema’s bekeken:

• De NZa ziet een kleine verbetering ten aanzien van het gebruik van bestaande kwaliteitsparameters in contractering:
• Slechts bij een kwart van de zorgaanbieders waren kostprijsverhogende ontwikkelingen onderwerp van gesprek tijdens de onderhandelingen. Op dat thema valt dus nog een hoop te winnen.
• Partijen erkennen het belang van de continuïteit van de infrastructurele voorzieningen (onplanbare nachtzorg), wijkgericht werken (verbinding leggen tussen het medisch domein en het sociale domein) en het borgen van de gespecialiseerde verpleging.
• De helft van de zorgaanbieders geeft aan weinig te merken van de pogingen van de zorgverzekeraars om de relaties te verbeteren, ondanks gesprekken tussen aanbieders en verzekeraars en informatiebijeenkomsten die zorgverzekeraars organiseren.

Aanbevelingen
De NZa roept partijen op om de plannen om te zetten in concrete acties die weer terugkomen in de contractering. Verder heeft zij concrete verwachtingen van zowel de zorgverzekeraar als de zorgaanbieder.

Verwachtingen ten aanzien van de zorgverzekeraar:

• Maak duidelijke afspraken over termijnen in de contracteringsfase;
• Geef duidelijk aan wanneer de zorgaanbieder bij patiëntenstops (als gevolg van het bereiken van het omzetplafond) moet doorverwijzen naar alternatieve aanbieders en/of eventueel moet terugverwijzen naar de zorgbemiddeling van de zorgverzekeraar;
• Zet op de website de verschillen tussen gecontracteerde en niet-gecontracteerde zorg duidelijker uiteen;
• Maak concrete afspraken over tijdige aanlevering van data voor het nieuwe kwaliteitskader en heb meer aandacht voor dit kader;
• Besteed meer aandacht aan de informatiepositie voor kleinere aanbieders;
• Overleg met aanbieders over een kostendekkende vergoeding voor de onplanbare nachtzorg;
• Informeer aanbieders over gemaakte afspraken met gemeenten;
• Vertaal beleidsvoornemens rond e-health en innovatie in meer concrete afspraken met aanbieders.

Verwachtingen ten aanzien van de zorgaanbieder:

• Lever tijdig de landelijke indicatorenset voor het kwaliteitskader aan;
• Onderteken de overeenkomst tijdig;
• Verbeter de kennis van de contractering door bijvoorbeeld contact te leggen met zorgverzekeraars, informatiebijeenkomsten te bezoeken of gebruik te maken van onderlinge ondersteuning in een samenwerkingsverband;
• Ben bereid om meer samen te werken, om de onplanbare nachtzorg tot een succes te maken;
• Informeer de cliënt tijdig, voor de indicatiestelling, over de consequenties van het gebruik van ongecontracteerde zorg;
• Maak werk van een regelarme registratiemethodiek;
• Maak werk van het ontsluiten van patiëntgegevens in spoedeisende gevallen;
• Stel u actiever op om e-health en innovatie tot een succes te kunnen maken en deel ervaringen met de zorgverzekeraar.

De NZa heeft aangegeven dat zij de monitor gericht aan zorgverzekeraars gaat terugkoppelen en hen gericht gaat aansporen tot verbetering. Verder zal zij de uitkomsten en aanbevelingen op regiobijeenkomsten van aanbieders naar voren brengen.

Paramedische zorg
Zoals gezegd bespreken wij voor u middels deze blogs in het kort een aantal onderdelen die in NZa monitors contractering naar voren komen. Eerder bespraken wij de huisartsenzorg en in een volgene blog zal de paramedische centraal staan.

Wilt u meer weten over de NZa monitors? Neem dan contact op met Jolijn Geven of een van de andere leden van ons brancheteam Zorg.

Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. Lees onze disclaimer.