De waarde van ondernemingen is steeds vaker te vinden in digitale bestanden (‘data’) in plaats van voorraden en bedrijfsmiddelen. Deze digitale bestanden kunnen bedrijfsinformatie of productinformatie bevatten, onderzoeksresultaten, maar ook broncodes. De snelle opkomst van de waarde van data, brengt een voor veel ondernemers onbekend probleem naar voren, namelijk hoe gebruik ik data en houd ik er controle over?
Data en eigendom
Voorraden en bedrijfsmiddelen zijn zogeheten zaken waarop iemand een eigendomsrecht heeft. Dit eigendom wordt zowel door het civielrecht als het strafrecht beschermd. Zo loop je het risico op vier jaar gevangenisstraf als je schuldig bent aan diefstal. Ook heb je als eigenaar de mogelijkheid om jouw eigendom terug te eisen van degene die het heeft weggenomen. Bovendien geeft eigendom de mogelijkheid om jouw zaken te verkopen. Het eigendomsrecht is volgens de wet niet voor niets het meest omvattende recht dat je op een zaak kunt hebben.
Op data rust geen eigendomsrecht
Een belangrijk verschil tussen voorraden en data is tastbaarheid (stoffelijk). Dat betekent dat data geen zaak is en er ook geen eigendomsrecht op bestaat. Beschikt iemand anders over data van jouw onderneming, dan geeft de wet jou niet de mogelijkheid om deze terug te eisen. Tegelijkertijd is niets zo eenvoudig om te verspreiden als data. Bestanden kunnen eindeloos gekopieerd en digitaal verspreid worden. Dat betekent dat bedrijven juist met data erg zorgvuldig moeten omgaan en dat geldt dus niet alleen voor persoonsgegevens.
Bescherming door IE-rechten
Biedt de wet dan geen enkele bescherming? Toch wel. Het is mogelijk dat een databestand door het auteursrecht of databankenrecht beschermd wordt. Dit zijn intellectuele eigendomsrechten. Voor een auteursrecht is het dan wel van belang dat het werk een zekere mate van creativiteit (een persoonlijke stempel van de maker) en oorspronkelijkheid laat zien Het databankenrecht kan ook uitkomst bieden. Het databankenrecht beschermt de investering die is gedaan om de data te verzamelen. De data moet dan wel over bepaalde kwaliteiten beschikken. De bescherming ziet wel slechts op de database en belangrijke onderdelen daarvan.
Een andere mogelijkheid is om de data zo te beschermen dat dit als een bedrijfsgeheim wordt gezien. Dit vraagt wel enige inspanningen van de onderneming. Bij een bedrijfsgeheim is het namelijk van belang dat de informatie vertrouwelijk is behandeld en er een commerciële waarde mee gemoeid gaat. Zowel met een auteursrecht, het databankenrecht of het bedrijfsgeheim heb je een bevoegdheid om tegen verdere verspreiding van de database op te treden.
Data delen
In veel gevallen moet data toch gedeeld worden met externe partijen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan samenwerkingen met andere ondernemingen of het beschikbaar stellen van (onderdelen uit de) database. IE-rechten zullen in dat geval geen bescherming bieden, omdat de onderneming de data zelf heeft gedeeld. Het is op dat moment nog belangrijker dat de waardevolle vertrouwelijk worden behandeld. Maak op papier dus goede afspraken over het gebruik van de data door zogeheten ‘data sharing agreements’ of ‘data trading agreements’. In andere gevallen zal het gaan om specifieke bepalingen over het gebruik van data in contracten of algemene voorwaarden. Hierin spreek je onder meer af welke data met welk doel beschikbaar wordt gesteld, wat partijen met deze data mogen doen en vooral wat er met de data moet gebeuren als de samenwerking ophoudt. Daar waar de wet jou dus niet meer kan helpen, moet je zorgen dat je de afspraken zelf goed regelt. Op deze manier blijf je ‘eigenaar’ van jouw data.
Advies
Beschik je als onderneming over waardevolle data, zorg er dan voor je dat zoveel als mogelijk een eigenaarspositie kunt innemen. Dat betekent dat je data ook binnen de eigen onderneming vertrouwelijk behandelt. Moet je (delen uit jouw database) delen maak dan goede afspraken over het gebruik zodat jij de zoveel als mogelijk de controle houdt. Bij elk van deze aspecten van databescherming en het delen van data helpen wij u graag verder.
Wilt u meer weten over data en de bescherming ervan? Neem dan contact op met Jelle of één van zijn collega’s van onze sectie IE/IT & Privacy.
Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).
