De afgelopen weken hield de Wkb de gemoederen nogal bezig. De Eerste Kamer uitte haar zorgen over de Wkb en diende zelfs een motie in om de invoering van de Wkb op te schorten, zodat deze niet op 1 januari 2024 zou ingaan. Demissionair minister De Jonge houdt echter toch vast aan de ingangsdatum van 1 januari 2024. Of de Eerste Kamer zich daarin ook kan vinden?
Op onze site hebben we reeds een hele blogreeks gemaakt over de Wkb zodat u zich kunt voorbereiden op de gevolgen van die wet. De ingangsdatum is al een aantal keer aangepast en de afgelopen weken dreigde dat opnieuw. In de nieuwsbrief van juni 2023 berichtten we u nog dat de ingangsdatum van de Wkb niet wijzigt. Plots was er begin deze maand echter weer commotie. De Eerste Kamer wilde namelijk opheldering van minister De Jonge. Er zijn met name zorgen over de kosten voor kleinere projecten als gevolg van deze wet. Die zouden soms € 8.000 tot € 10.000 kunnen bedragen. Linksom of rechtsom zullen deze toch bij een opdrachtgever terechtkomen was de gedachte van de Eerste Kamer en dat zou ongewenst zijn en de bouw kunnen laten stagneren. Tevens waren er zorgen over het al dan niet gedogen van minimale afwijkingen van het Besluit bouwwerken leefomgeving en daarmee samenhangend het afgeven van een verklaring aan het bevoegd gezag door de kwaliteitsborger.
Minister De Jonge heeft op vrijdag 7 juli 2023 gereageerd op de vragen van de Eerste Kamer. In zijn brief gaf hij onder andere aan dat de gemiddelde kosten bij verbouw rond de 5% van de bouwkosten van de vergunningplichtige onderdelen van een verbouwactiviteit lagen. Ten opzichte van de totale kosten van een verbouwing ligt dat percentage aanzienlijk lager, omdat zaken als installatiewerk, schilder- en stucwerk en alle afbouw geen onderdeel uitmaakt van het werk van een kwaliteitsborger, aldus de minister. De kosten zullen derhalve niet zo hoog zijn als de Eerste Kamer inschat en zullen na verloop van tijd ook afnemen, is zijn verwachting. Ook ten aanzien van de andere punten vindt er een uitgebreide toelichting van de minister plaats om te trachten de zorgen van de Eerste Kamer weg te nemen.
Dat is echter niet gelukt, want dinsdag 11 juli 2023 nam de Eerste Kamer een motie aan om tot de problemen zijn opgelost, de invoering van de Wkb op te schorten. In een overleg van eerder die dag gaf minister de Jonge aan dat uitstel nagenoeg onmogelijk is wegens de vervlechting met de Omgevingswet. In de aangenomen motie van de Eerste Kamer stond dan echter weer vermeld dat de Kamer vaststelt dat er mogelijk te weinig kwaliteitsborgers zijn om na 1 januari 2024 alle opdrachtgevers bij nieuw- en verbouw te helpen. Daardoor zou er vertraging in de bouwopgave kunnen plaatsvinden en zouden de kosten voor consumenten ongewenst hoog kunnen worden. Een punt wat ook al uit de vragen van de Eerste Kamer bleek, was dat er geen handhavingskader voor gemeenten is voor opleveringsdossiers. Het is namelijk onduidelijk wat er gebeurt als er bijvoorbeeld lichte afwijkingen van het Bbl zijn, die door de kwaliteitsborger worden vastgesteld en als vervolgens een bouwwerk toch in gebruik wordt genomen. De Eerste Kamer heeft daarom verzocht invoering van de Wkb op te schorten tot de problemen zijn opgelost.
Daartoe gaat minister De Jonge echter niet over. Er zouden voldoende kwaliteitsborgers zijn, zo heeft de Vereniging Kwaliteitsborging Nederland op basis van CBS-cijfers in kaart gebracht. Echter zal de minister nog onafhankelijk onderzoek laten doen naar het aantal kwaliteitsborgers. Het wel laten ingaan van de Wkb zou daarnaast een wens van de gemeenten zijn, omdat zij (en hun systemen) erop zijn ingesteld dat de Wkb 1 januari 2024 in werking treedt. Het zou nog veel meer werk opleveren als de Wkb opnieuw wordt uitgesteld. De VNG zou tot slot werken aan een handhavingskader met de bestuursrechtelijke mogelijkheden om de Wkb te handhaven. Dit document zou echter pas in oktober af zijn, minder dan drie maanden voor de wet in werking treedt. Ongetwijfeld zullen er dan nog steeds zorgen en onduidelijkheden zijn.
Het is wachten op een reactie vanuit de Eerste Kamer, die ongetwijfeld snel zal volgen. Dit wordt dus ongetwijfeld vervolgd en wij zullen u, via onze website en via onze nieuwsbrief uiteraard op de hoogte houden.
Juridisch advies is altijd maatwerk. Deze blog bevat algemene informatie. Hoewel het artikel met veel aandacht en zorgvuldigheid is geschreven, is het verstandig om in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in te winnen. (Lees onze disclaimer).
