Download dit artikel als PDF 01 november 2023

Europese Hof van Justitie verduidelijkt inzagerecht van patiënten

Patiënten hebben in beginsel het recht om hun medische dossier in te zien en daar kopieën van op te vragen bij de hulpverlener.  Maar hoe ver strekt dat inzagerecht? Het Europese Hof van Justitie heeft dit verduidelijkt.

In Duitsland deed zich de volgende casus voor. Een patiënt heeft tandheelkundige zorg gekregen van zijn tandarts. De patiënt vermoedde dat er bij die behandeling fouten waren gemaakt. Hij wilde dit nader onderzoeken om de tandarts aansprakelijk te kunnen stellen en verzocht zijn tandarts daarom om een kosteloze kopie van zijn medische dossier. De tandarts wilde dat doen, onder de voorwaarde dat de patiënt hem de kosten voor de verstrekking van de kopie zou vergoeden. In de Duitse wet is immers opgenomen dat de patiënt de door de behandelaar gemaakte kosten moet vergoeden bij het verstrekken van een kopie. Uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), die van toepassing is in alle EU-landen, volgt echter dat informatie over persoonsgegevens in beginsel kosteloos moet worden verstrekt.

Partijen kwamen samen niet uit deze discussie en legden het geschil voor aan de Duitse rechter, waarnaar voor verschillende instanties werd geprocedeerd. De hoogste civiele rechter besloot vragen te stellen aan het Europese Hof van Justitie, nu het feitelijk om een uitleg van de AVG ging.

Uitleg Hof van Justitie
Het Hof van Justitie verduidelijkt het inzagerecht van patiënten door als volgt te verklaren:

  1. Het inzageverzoek behoeft geen nadere motivering.
    Oftewel: de verwerkingsverantwoordelijke (in dit geval: de tandarts) is ook verplicht om een kopie van het dossier te verstrekken indien dat met een ander doel is dan de patiënt in staat te stellen zich van de verwerking van zijn gegevens op de hoogte te stellen en de rechtmatigheid ervan te controleren. Dat kan dus ook een aansprakelijkstelling zijn.
  2. De eerste kopie van de gegevens uit het dossier dient kosteloos te worden verstrekt.
    Dat neemt echter niet weg dat de verwerkingsverantwoordelijke bij herhaalde verzoeken wel een (redelijke!) vergoeding mag vragen.
  3. “Verstrekken van een kopie” betekent dat een getrouwe en begrijpelijke reproductie van alle gegevens moet worden verstrekt.
    Dat recht omvat dus het recht op een volledige kopie van de documenten in het patiëntendossier, indien dit noodzakelijk is om de patiënt in staat te stellen de juistheid en de volledigheid van die gegevens te controleren en de begrijpelijkheid ervan te waarborgen. Een samenvatting volstaat in dat geval dus niet.

De patiënt heeft in ieder geval recht op een kopie van de gegevens uit zijn medisch dossier, zoals informatie over diagnoses, onderzoeksresultaten, beoordelingen door behandelend artsen en verrichte behandelingen of ingrepen. 

Nederlandse wetgeving
De uitleg van het Hof van Justitie geldt onverkort in Nederland. In Nederland is het inzagerecht van patiënten geregeld in de WGBO. Daarin is opgenomen dat de hulpverlener aan de patiënt desgevraagd inzage in en afschrift van de gegevens uit het dossier verstrekt. De verstrekking blijft achterwege voor zover dit noodzakelijk is in het belang van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van een ander.

Wilt u meer weten over dit onderwerp, dan kunt u contact opnemen met Jolijn Geven uit het brancheteam Zorg.

Juridisch advies is altijd maatwerk. Deze blog bevat algemene informatie. Hoewel het artikel met veel aandacht en zorgvuldigheid is geschreven, is het verstandig om in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in te winnen. (
Lees onze disclaimer).