“Tsja….een van onze klanten wil een machine kopen en betalen in termijnen, maar we willen de machine wel kunnen opeisen als de klant zijn betalingsverplichtingen niet nakomt. Hoe regelen we dit?” Dit is een vraag die regelmatig voorkomt. In een eerdere VIL-blog werd daarom al aandacht besteed aan eigendomsvoorbehoud.
Is de klant eigenaar geworden van de machine, dan kan de machine niet meer worden opgeëist. Allereerst zal dus contractueel moeten worden geregeld dat de verkoper eigenaar blijft van de machine. Dit kan contractueel worden geregeld door het opnemen van een eigendomsvoorbehoud. Dit houdt kortgezegd in dat de verkoper eigenaar blijft van de machine, zolang de koper nog niet aan al zijn (betalings)verplichtingen heeft voldaan. Komt de koper zijn betalingsverplichtingen niet na, dan kan de verkoper de machine opeisen. Als schuldeisers van de koper beslag hebben gelegd op zaken van de koper en de verkoper heeft de machine nog niet opgeëist, dan valt de machine niet onder het beslag en kan de verkoper de machine nog steeds opeisen. Hetzelfde geldt als de koper failliet gaat. De machine is immers nog steeds eigendom van de verkoper.
Is alles contractueel goed geregeld, dan moet echter ook nog rekening worden gehouden met de fiscus. De fiscus kan bodembeslag leggen. Dit houdt in dat de fiscus beslag kan leggen op alle bodemzaken oftewel zaken die op de bodem van de belastingschuldige staan. Een voorbeeld van bodemzaken zijn inventariszaken, zoals tafels, stoelen, maar ook bijvoorbeeld een computer of laptop. Ook machines worden vaak aangemerkt als bodemzaken. Ondanks het eigendomsvoorbehoud, ben je als verkoper de machine kwijt aan de fiscus als de fiscus bodembeslag legt. De fiscus heeft dus een sterke positie. Sinds 1 januari 2013 is de positie van de fiscus nog sterker geworden. Ingeval de verkoper zijn machine wil opeisen, moet hij dit eerst aan de fiscus melden. De fiscus kan dan alsnog bodembeslag leggen en de verkoper is de machine dan wederom kwijt aan de fiscus. Om dit te voorkomen zal ervoor moeten worden gezorgd dat de verkoper de reële eigendom van de machine heeft.
Reële eigendom houdt in dat de verkoper in ieder geval juridisch eigenaar is en blijft, maar ook dat het economisch risico bij de verkoper blijft liggen. Anders gezegd: eventuele waardedalingen of -stijgingen komen voor risico van de verkoper. Er is geen sprake van reële eigendom ingeval van verkoop onder eigendomsvoorbehoud of financial lease. Reële eigendom kan wel worden bereikt door bijvoorbeeld huur of operational lease overeen te komen. Eventueel met een koopoptie of verlengingsmogelijkheden. Echter, er zal dan wel moeten zijn voldaan aan de strenge in het Besluit leaseregeling opgenomen voorwaarden. Het is dus mogelijk om aan bodembeslag te ontkomen. Makkelijk is het niet.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met mr. Maikel Exterkate of één van onze andere specialisten Onderneming & Vennootschap.
Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).
