Download dit artikel als PDF 27 september 2017

Vergoeding van de volledige proceskosten bij kansloze procedure

De proceskostenveroordeling dekt normaal gesproken maar een klein deel van de werkelijke proceskosten. In buitengewone gevallen bestaat aanleiding voor een veroordeling in de volledige kosten. Wanneer is dit aan de orde? In twee recente uitspraken (ECLI:NL:HR:2017:2360 en ECLI:NL:HR:2017:2366) zet de Hoge Raad de regels nog eens op een rij.

Hoofdregel: forfaitaire vergoeding

De in het ongelijk gestelde procespartij is verplicht de proceskosten van de wederpartij te vergoeden. Laatstgenoemde moet zichzelf daarmee niet rijk rekenen: voor de vergoeding van de kosten van rechtsbijstand wordt een bepaald forfaitair bedrag berekend. Dat bedrag dekt in de regel maar een fractie van de werkelijke kosten van rechtsbijstand. Deze begrenzing strekt ter bescherming van procespartijen. De vrees voor een veroordeling in de proceskosten mag geen al te hoge drempel voor de gang naar de rechter opleveren.

Uitzondering: volledige vergoeding
Slechts in buitengewone omstandigheden is er ruimte voor een vergoeding van de volledige kosten. Daarbij moet worden gedacht aan misbruik van procesrecht of onrechtmatig handelen. Wanneer is daarvan sprake? Als het instellen van de vordering, gelet op de evidente ongegrondheid ervan, in verband met de betrokken belangen van de wederpartij, achterwege had behoren te blijven. Dit is het geval als eiser zijn vordering baseert op onjuiste feiten of kansloze stellingen. 

Geldt voor eiser én verweerder
Het voorgaande geldt niet alleen voor de eisende partij. Ook een verwerende partij kan zich schuldig maken aan misbruik van procesrecht of onrechtmatig handelen. Dit is het geval als het verweer, gelet op de evidente ongegrondheid daarvan, in verband met de betrokken belangen van de wederpartij, achterwege had moeten blijven.

Maar niet voor een derde
De hiervoor besproken strenge maatstaf geldt slechts tussen procespartijen maar niet voor een derde, aldus de Hoge Raad. Voor de vraag of en in hoeverre een benadeelde de kosten van een procedure kan verhalen op een derde die niet in die procedure betrokken was, gelden de gewone regels betreffende aansprakelijkheid en schadevergoeding. 

 

Indien u naar aanleiding van deze blog vragen heeft of advies wenst, dan kunt u contact opnemen met Dineke van Dal of één van onze andere specialisten van de sectie Aansprakelijkheid en Procespraktijk.

Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).