‘Een van de vele tekenen van de menselijke domheid is de bewondering voor energie. Op zichzelf is energie een volkomen neutrale eigenschap, die pas bewonderenswaardig wordt als het doel, waarop zij zich richt, dat is.’ Deze wijsheid, helaas te lang voor op een tegeltje, is van de Nederlandse schrijver J.C. Bloem en schiet me regelmatig te binnen als ik rechterlijke uitspraken lees (maar ook soms als ik zelf procedeer). Vol vuur en gedreven door een groot gevoel van onrecht storten de cliënt en zijn advocaat zich in een procedure. ‘Het kan toch niet zo zijn dat…’. De rechter gaat alles rechtzetten. Hij gaat doen waarvoor hij benoemd is: recht maken wat krom is.
Gevecht
In veel gevallen heeft de advocaat dan al ter waarschuwing aan zijn cliënt een van zijn tegeltjeswijsheden (echte wijsheden zoals die van Bloem hebben advocaten meestal niet oorhanden) op tafel gegooid: ‘recht hebben is een, maar recht krijgen iets anders.’ Tevergeefs. Het ervaren onrecht is immers groot. De energie richt zich op het gevecht en niet meer op het doel. ‘Maar’, sputtert de advocaat dan nog wat tegen en smijt nog maar een tegeltje stuk: ‘wie procedeert om een koe, geeft er één toe’. Heb je daar wel eens aan gedacht?’ ‘Maakt niet uit’, briest de cliënt. ‘Desnoods neem ik mijn hele veestapel mee naar de rechtbank. Gerechtigheid zal er komen!’
Ouderwets slagveld
We bevinden ons dan op een ouderwets slagveld. Partijen die elkaar vol bloeddorst tegemoet treden, bulderende kanonnen, de geur van zwavel en op enig moment niemand die meer weet wie er aan de winnende hand is en wie gaat verliezen. Als de rook is opgetrokken blijkt pas wie er nog overeind staan: gewond, verdwaasd, verarmd. Toegegeven, een volkomen overdreven en melodramatisch beeld van een procedure, maar vaak dichter bij de waarheid dan ons lief is.
Knarsetandende vrede
Er is een reden waarom koningen, generaals en hun onderhandelaars zo vaak kiezen voor een pact, een charter, een verdrag of hoe dat historisch ook allemaal heette. Een knarsetandende vrede is beter voor lijf en leden dan oorlog. Het is zo vaak veel beter energie te steken in een goede regeling dan in een procedure. Veel te vaak verliezen advocaten en hun klanten dit helaas uit het oog. Dus eentje nog: ‘bezint eer ge begint’.
Eerder verschenen in Regio Business
