Op 1 januari 2019 is de bevoegdheid van de burgemeester om een pand te (kunnen) sluiten op basis van de Opiumwet verruimd (Wet Damocles). Daarvoor bestond deze bevoegdheid al bij het werkelijk aantreffen of verkopen van drugs. Met de verruiming van de bevoegdheid mag de burgemeester nu ook een pand sluiten als er in een pand voorwerpen of stoffen worden aangetroffen die duidelijk bestemd zijn voor drugs. Dit wordt ook wel aangeduid als strafbare voorbereidingshandelingen. Terug naar een jaar geleden, wat was de aanleiding voor de verruiming van de wet?
Volgens de memorie van toelichting (uitleg bij de wet) bestond de noodzaak tot verruiming van de wet nu drugscriminaliteit een ondermijnend en potentieel ontwrichtend effect heeft op de samenleving.
De memorie van toelichting geeft een aantal voorbeelden om de noodzaak van de verruiming van de wet te illustreren. Zo zou er gedacht moeten worden aan de situatie waarin de politie binnenkomt in een pand waar illegale stroomaansluitingen, plantenbakken, afzuiginstallaties en een ventilatiesysteem worden aangetroffen. In feite staat dan alles klaar, alleen de hennep is (nog) niet in de stekbakken gezet. Ondanks het ontbreken van de verboden stof (hennep) kan onder de nieuwe wet nu toch het pand door de burgemeester worden gesloten.
Een ander voorbeeld dat de memorie van toelichting noemt is een pand waarin grondstoffen voor de productie van amfetamine worden gevonden, hetgeen explosiegevaar oplevert. Dit pand kan nu onder de verruimde wet worden gesloten.
Toepassing
Inmiddels is de verruimde wet een jaar oud en blijken burgemeesters hun nieuwe bevoegdheid goed te kunnen vinden. Een interessante ontwikkeling is dat burgemeesters de nieuwe bevoegdheid aanwenden om tuincentra te sluiten. Dit is (onder andere) interessant omdat het een feit van algemene bekendheid is dat tuincentra voorwerpen verkopen die gebruikt (kunnen) worden in de grootschalige hennepteelt. Het sluiten van een tuincentrum op basis van de verruimde wet lijkt ver verwijderd van de in de memorie van toelichting beschreven voorbeelden waarbij sluiting van het pand noodzakelijk is. Voor verhuurders van vastgoed betekent dit dat ze nu wel heel goed moeten opletten bij de verhuur; niet alleen mogen in het pand geen drugs worden gehouden maar ze moeten ook bedacht zijn op voorwerpen die verband kunnen houden met drugs. Het is maar zeer de vraag of een gemiddelde verhuurder zulke voorwerpen (her)kent.
Rechtspraak
Eén van de tuincentra aan wie een last onder bestuursdwang is opgelegd (inhoudende sluiting van het pand voor de duur van 12 maanden) heeft de gang naar de rechter gevonden. In januari 2020 zal de Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State naar deze zaak kijken. Dit is dan de eerste keer dat de hoogste bestuursrechter zich zal uit laten over de verruiming van de wet en de toepassing hiervan. De Afdeling heeft in voorlopige voorziening reeds aangegeven dat zij dit beschouwt als een principiële zaak.
Het is afwachten hoe de Afdeling zal oordelen in de zaak. De uitspraak zal hoe dan ook een impact hebben op de tuincentra in Nederland. Na eerder te maken te hebben gekregen met het strafrechtelijk growshopverbod riskeren tuincentra nu sluiting door voorwerpen in hun assortiment te hebben die gebruikt kunnen worden in hennepplantages.
Ik sta één van de betrokken partijen bij in deze procedure. Heeft u vragen over deze wet, aarzel dan niet om contact op te nemen.
Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Disclaimer blog).
