Op 29 januari heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (“de Afdeling”) een belangwekkende uitspraak gedaan. De hoogste bestuursrechter oordeelt dat verhuur van woningen aan toeristen zonder vergunning is verboden. Wat betekent deze baanbrekende uitspraak voor verhuurders die hun woning verhuren via Airbnb of soortgelijke constructies? Wij gaan in op enkele vragen die u zou kunnen hebben naar aanleiding van deze uitspraak.
1. Waar ging de zaak over en wat oordeelde de rechter?
De gemeente Amsterdam heeft aan een huiseigenaar een bestuurlijke boete van € 6.000,- opgelegd. De huiseigenaar had voorafgaand aan de verhuur niet het voorgeschreven meldformulier inzake verhuur van de woning van de gemeente ingevuld. De Huisvestingswet, waarin de wettelijke basis voor verhuur van woningen staat, stelt dat het verhuren van een woning zonder vergunning in strijd is met deze wet. Daarover beschikte deze Amsterdamse huiseigenaar (ook) niet. Dat is niet verwonderlijk want de gemeente Amsterdam geeft voor verhuur van de eigen woning geen vergunningen af. Hiervoor heeft de gemeente nu juist dit meldformulier. De Afdeling geeft de gemeente Amsterdam een tik op de vingers: op het verbod dat men de eigen woning niet mag verhuren aan toeristen zonder vergunning kon door de gemeenteraad van Amsterdam geen uitzonderingen worden gemaakt. De boete is hiermee ten onrechte opgelegd, de verhuurder hoeft deze niet te betalen.
2. Waarom is deze uitspraak baanbrekend?
De uitspraak is voor gemeenten, voor Airbnb en voor verhuurders als een verrassing gekomen. Gemeenten hebben geen vergunningenstelsel voor deze vormen van verhuur. Veel gemeenten maken gebruik van een meldingsformulier zoals de gemeente Amsterdam ook deed. Met de uitspraak maakt de Afdeling nu duidelijk dat dit niet kan: woningverhuur is alleen mogelijk met een vergunning. Gemeenten zullen niet van de ene op de andere dag een vergunningenstelsel kunnen optuigen waardoor het nu de vraag is of er nog woningen verhuurd kunnen worden en hoe gemeenten hier nu dan mee om kunnen gaan. Vaststaat dat een boete op basis van het niet invullen van een meldformulier van de gemeente geen rechtsgeldige grondslag is.
3. Ik heb van de gemeente in het verleden een boete gekregen in verband met verhuur. Kan deze boete nu worden vernietigd?
Dit is afhankelijk van de reden van de boete. Heeft u geen vergunning voor verhuur, dan kunt u daarvoor in principe beboet worden. Dit zal in de praktijk niet vaak voorkomen nu gemeenten geen vergunningenstelsel voor verhuur van de eigen woning hebben. In deze zaak is de grondslag van de boete het niet melden van de verhuur aan de gemeente. De Afdeling heeft nu bepaald dat dit niet kan. Heeft u een dergelijke boete gekregen, dan is allereerst van belang of er nog bezwaar of beroep tegen de boete openstaat. Is dit het geval, dan is het raadzaam om tegen de boete op te komen. Ook wanneer deze termijn verstreken is, kan het verstandig zijn dat een specialist voor u kijkt naar de mogelijkheden.
4. Ik heb gehoord dat er een nieuwe wet komt, de Wet toeristische verhuur van woonruimte. Wat houdt deze wet in?
De Wet toeristische verhuur van woonruimte introduceert nieuwe instrumenten voor gemeenten. Gemeenten kunnen straks door middel van een huisvestingsverordening een registratieplicht en/of meldplicht en/of vergunningsplicht instellen voor de verhuur van woonruimte aan toeristen. De gemeente heeft vrijheid bij het bepalen van de regels. Zo kunnen bijvoorbeeld de genoemde plichten gelden voor de hele gemeente of slechts voor bepaalde wijken binnen een gemeente.
5. Mag ik op dit moment verhuren via Airbnb en soortgelijke constructies?
Neen, op dit moment is alle verhuur zonder vergunning verboden. Omdat de bovengenoemde wet er aan komt, is het de vraag of gemeenten nu direct gaan handhaven. In reacties van gemeenten op de uitspraak van de Afdeling wordt wel aangegeven dat zij voorlopig slechts zullen handhaven voor zover er klachten zijn van omwonenden. Niet denkbeeldig is dat de politiek besluit de nieuwe wet versneld te behandelen zodat gemeenten en verhuurders verder kunnen.
Indien u meer wilt weten over dit onderwerp, kunt u contact opnemen met Charlotte Posthuma of Thomas Dammingh.
Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).
