Door de economische groei zijn de kosten voor het inhuren van inleners en onderaannemers in de bouw aanzienlijk gestegen. Bij de inschrijving op langlopende bouwprojecten wordt hiermee niet altijd voldoende rekening gehouden. Bouwbedrijven krijgen daardoor te maken met hoge kostenoverschrijdingen. Een voorbeeld hiervan is de huidige problematiek rondom het project de “Zuidasdok” te Amsterdam.
De Zuidasdok is een omvangrijk en complex infrastructureel project op de Amsterdamse Zuidas. Het is met 1,9 miljard euro een van de grootste infrastructuurprojecten die ooit op de Nederlandse markt is gebracht. Het station en de snelweg dienen te worden verbreed, er moet een tunnel worden aangelegd en het verkeer mag niet worden gehinderd tijdens deze werkzaamheden. Rijkswaterstaat heeft dit project in 2015 aanbesteed. De werkzaamheden zullen in 2020 aanvangen.
Grote infrastructurele projecten
Op het moment van inschrijving zaten we midden in de bouwcrisis. De kosten voor inleners, onderaannemers en bouwmaterialen lagen toen aanzienlijk lager dan nu. Het consortium dat het Zuidasdok gegund heeft gekregen wordt nu dan ook geconfronteerd met exorbitante kostenoverschrijdingen. Dit heeft geleid tot veel onvrede. Het consortium heeft inmiddels honderden werknemers van het project Zuidasdok afgehaald uit protest voor de onredelijke hoge risico’s die enkel bij hen liggen.
Risico’s
Het consortium wil de financiële risico’s van het project inzake de kostenstijgingen beter beheersen. Bijvoorbeeld door die risico’s deels te verschuiven naar de opdrachtgever. Hierdoor kunnen zij met gezonde marges en zonder exorbitante kostenoverschrijdingen het project afbouwen. Een manier om de kosten te beheersen en de risico’s te verschuiven naar de opdrachtgever is dat de opdrachtgever meer aansprakelijkheidsrisico’s op zich neemt. Daarnaast kan er een vaste marge afgesproken worden met de bouwbedrijven. Een goed voorbeeld van een betere risicoverdeling en een afgesproken vaste marge, is een aanbesteed project nabij Zwolle om de stadsdijken te verhogen. Bij dit project worden de mee- en tegenvallers gezamenlijk gedragen door de bouwbedrijven en de aanbestedende dienst.
Het moet anders
Diverse bouwbedrijven hebben zich ten tijde van de economische crisis ingeschreven voor toekomstige (en nu dus lopende) projecten. Door de veranderde marktcondities sinds de economische crisis, zijn de kosten voor infrastructurele projecten echter flink gestegen. Daarnaast zijn door de kostenrisico’s en de verhoging van de kosten de marges op deze projecten aanzienlijk afgenomen.
In het nieuws wordt de laatste tijd veel geschreven over deze kostenoverschrijdingen bij dergelijke grote projecten. Recente voorbeelden hiervan zijn de bouw van de Noord-Zuidlijn en de Betuweroute. De Minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft inmiddels geconcludeerd dat het anders moet: voor nieuwe projecten zullen de (aansprakelijkheids)risico’s beter worden verdeeld en deels worden verschoven naar de Staat.
Zuidasdok
Voor het bouwconsortium op de Zuidasdok biedt dit helaas geen soelaas. De Minister zegt namelijk dat de lopende contracten niet worden aangepast. De al gesloten contracten vallen namelijk buiten het verbetertraject en zullen worden uitgevoerd onder het bestaande regime. De bouwbedrijven wensen echter niet langer alle kosten te dragen en hebben inmiddels een aanzienlijk deel van het personeel van het project afgehaald.
Wilt u meer weten over deze blog? Dan kunt u contact opnemen met Carolijn Slegers of met één van onze teamleden van het brancheteam Bouw.
Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).
