Download dit artikel als PDF 01 maart 2018

Portieaanduiding op een voedselverpakking: informatief of misleidend?

Praktisch iedere dag word je er wel mee geconfronteerd: verpakkingen van voedselproducten met daarop de mededeling hoeveel ‘porties’ erin zitten. Denk aan pakken yoghurt en kaas, maar ook zakken chips en pasta. Maar wat voor de een één portie is, is voor de ander niet genoeg of juist te veel. De vraag is dan ook; hoe bepaalt een fabrikant wat 'één portie’ is?

Bij het ontbreken aan een definitie van ‘een portie’, mogen fabrikanten in principe zelf bepalen wat een portie is, maar deze vrijheid is niet onbegrensd.

Wettelijke regel
De regel is dat informatie op verpakkingen van voedselproducten – zowel teksten als afbeeldingen – realistisch moeten zijn en consumenten niet mogen misleiden. Daarnaast is er specifieke wetgeving over de aanduiding van porties op verpakkingen. Zo verplicht de wet fabrikanten om de voedingswaarde per 100 gram/ml aan te geven op de verpakking, zodat consumenten verschillende producten zo goed mogelijk met elkaar kunnen vergelijken. Daarnaast mag de fabrikant ervoor kiezen de voedingswaarde ook uit te drukken per gemakkelijk door de consument te herkennen portie, op voorwaarde dat de portiegrootte en het aantal porties in de verpakking wordt vermeld.

De vraag is of een dergelijke portievermelding informatief of juist misleidend werkt. Niet alleen loopt de definitie van een portie over eenzelfde soort product bij verschillende fabrikanten uiteen, wat voor de nodige verwarring kan zorgen, maar ook denken consumenten geheel verschillend over de grootte van een portie. Twee voorbeelden van klachten over het begrip portie.

Ongesneden Peijenburg
Een klager vond dat een verpakking ongesneden Peijenburg ontbijtkoek met daarop aangegeven “18 porties” misleidend was. De ontbijtkoek is immers ongesneden en bestaat dus niet uit 18 plakken. De Reclame Code Commissie (RCC) gaf de klager echter ongelijk. Voor consumenten is het namelijk duidelijk genoeg dat de ontbijtkoek in 18 porties verdeeld kan worden.

Geitenkaas: portie vs plakken
Vorig jaar gaf de RCC een klager wederom ongelijk. Het ging toen om een portieaanduiding op een verpakking geitenkaas. Op de voorkant van deze verpakking staat aangegeven dat de verpakking “Circa 6 plakken” bevat, terwijl op de achterkant staat “Deze verpakking bevat ca. 9,5 porties”. De klacht luidde dat deze verpakking misleidend is omdat de consument verwacht dat één plak één portie is. Echter zou de consument hiervoor 1/3 deel van de plak kaas moeten afsnijden om van 6 plakken 9,5 porties te maken. De RCC wees de klacht af omdat de verpakking in zijn geheel moet worden beoordeeld en deze voldoende duidelijk maakte dat in dit geval met één portie niet één plak kaas werd bedoeld.

Uit deze uitspraken van de RCC volgt dat niet snel sprake zal zijn van misleidende portievermelding, zolang de fabrikanten voldoen aan voornoemde wettelijke regels omtrent portieaanduiding.

Weg met de portieaanduiding?
Het algemene beeld uit de praktijk is dat de door de fabrikanten weergegeven portie (veel) kleiner is dan een daadwerkelijk geconsumeerde portie. Vanuit verschillende hoeken in de voedselbranche luidt dan ook de nodige kritiek over de portievermelding en wordt gepleit voor het achterwege laten hiervan, zodat consumenten niet het risico lopen misleid te kunnen worden. De wetgever is echter (nog) niet zover. Tip van voedingsdeskundigen: kijk en vergelijk aan de hand van de ‘100 gram/ml’ aanduiding en bepaal je eigen portie.

 

Indien u meer wilt weten over gezondheidsclaims, kunt u contact opnemen met Anna Kitslaar of met één van onze advocaten die in ons brancheteam food zitten.

Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).