Download dit artikel als PDF 11 oktober 2019

Recall door listeriabesmetting: hoe beperk je als producent je schade?

Het is de afgelopen week uitgebreid in het nieuws geweest: vanwege een listeriabesmetting bij vleeswarensnijderij Offerman in Aalsmeer zijn grote partijen vleeswaren uit de schappen gehaald bij diverse supermarktketens. Dit is een recall van bijzonder grote omvang. Hoe voorkom of beperk je als bedrijf de schade die een recall met zich meebrengt?

Consumenten die de producten van Offerman in huis hebben gehaald, worden verzocht deze te vernietigen of terug te brengen. Omdat deze recall een enorme grote groep consumenten raakt, springt deze erg in het oog. Recalls zijn echter aan de orde van de dag: op de site van de NVWA komt er bijna iedere dag een nieuwe melding bij.

Gevolgen
Recalls kunnen enorme gevolgen hebben. In de zaak Offerman is zelfs sprake van dodelijke slachtoffers. Ook de financiële en juridische gevolgen zullen bij deze en andere recalls aanzienlijk zijn. Levensmiddelenbedrijven doen er dagelijks alles aan om te voorkomen dat er onveilige producten op de markt worden gebracht. Toch kan het, zoals nu weer blijkt, misgaan. Het is dan van groot belang dat de producent goed is voorbereid op een recall én de risico’s van een recall vooraf in kaart heeft gebracht en beperkt.

Voorkom bedrijfsschade
Bij een recall is het van belang om direct in te grijpen en de noodzakelijke maatregelen te treffen. Dat is niet alleen verstandig, maar ook wettelijk verplicht. De NVWA kan en zal ingrijpen als een recall onvoldoende voortvarend wordt uitgevoerd. Naast het opleggen van een recall, kan zelfs stillegging van het bedrijf tot de mogelijkheden behoren.

Bij een recall lijden er bovendien verschillende partijen schade: allereerst het levensmiddelenbedrijf zelf, maar ook afnemers (in dit geval supermarkten) en eindgebruikers. Deze partijen zullen de door hen geleden schade op de producent willen verhalen. Die schade kan eventueel worden verzekerd tegen aanzienlijke premies. Het is echter vaak eenvoudiger en goedkoper om in contracten al rekening te houden met een eventuele recall. Door het maken van goede afspraken kan veel (financiële) ellende worden voorkomen.

Tips

• Leg in het contract goed vast wie de verantwoordelijkheid draagt voor (tussentijdse) controles en wat de gevolgen zijn als een controle negatief uitpakt. (Vroegtijdige ontdekking betekent over het algemeen een beperktere schade.)
• Maak een plan voor het geval er een vermoeden bestaat dat er met een product iets mis is:
  • Maak afspraken hoe nader onderzoek moet worden uitgevoerd om vast te stellen of er echt sprake is van een onveilig of ongeschikt levensmiddel.
  • Maak afspraken wie er een melding doet bij de NVWA en afnemers: is dat bijvoorbeeld de supermarkt of is dat de producent? Er moet ook een plan klaarliggen voor de communicatie naar de consument.
  • Maak een protocol voor het afvoeren van de goederen (maar bedenk ook dat bij ene conflict er wel bewijs geleverd moet worden wat er mis was met het product).
• Beperk je aansprakelijkheid voor het geval dat het onverhoopt toch mis mocht gaan. Dat gebeurt bij voorkeur in het contract, maar kan ook door het afsluiten van een goede verzekering. Het afstemmen van de verzekering op het contract is hierbij van groot belang.

Wees voorbereid
Niet voldoende is dat alleen het management op de hoogte is van de afspraken en de wet- en regelgeving omtrent een recall. Iedere medewerker, althans een concreet team van medewerkers, moet zich bewust zijn van de eisen van voedselveiligheid en kennis hebben van de te treffen maatregelen die noodzakelijk zijn bij een inbreuk daarop. Het te laat ingrijpen leidt niet alleen tot gevaar voor de volksgezondheid, maar kan in veel gevallen onoverkomelijke bedrijfsschade tot gevolg hebben.

Wees dus goed voorbereid! Wij helpen u graag om u voor te bereiden op een recall, ook al hopen we dat u die voorbereiding uiteindelijk nooit nodig heeft.

Indien u meer wilt weten over dit onderwerp, kunt u contact opnemen met Frank Smetsers, Anna Kitslaar of met één van de andere advocaten van ons brancheteam food.

Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).