Download dit artikel als PDF 22 september 2015

Trekken de vastgoed afspraken op de 'Retailagenda' de sector uit het slop?

Minister Kamp van Economische zaken heeft de Retailagenda bekend gemaakt. In de toelichting op deze ‘agenda’ wordt onder andere aangegeven dat de detailhandel een belangrijke economische sector in ons land is. Daarnaast vormen winkels samen met horeca het hart van de binnensteden en kernen. Met afspraken die in de Retailagenda zijn vastgelegd, wordt geprobeerd de retail toekomstbestendig te maken. De bedoeling is dat de komende drie jaar de actiepunten worden opgevolgd. Wat is afgesproken op het gebied van vastgoed?

Retail-Deal
Gemeenten en provincies moeten inspelen op de veranderende behoefte aan winkelpanden. Daarom wil de rijksoverheid met een groot aantal gemeenten een ‘Retail-Deal’ sluiten. Bedoeling is dat in detailhandelsvisies op gemeentelijk niveau wordt vastgelegd op welke locaties wordt geïnvesteerd in retailvastgoed, en waar niet. Op deze laatste locaties zal het winkeloppervlak inkrimpen of zelfs verdwijnen. Er moeten dus duidelijke en soms ingrijpende keuzes worden gemaakt op overheidsniveau, maar uiteraard wel in overleg met marktpartijen. Bij deze Retail-Deals zijn onder meer de VNG, Detailhandel Nederland en Vastgoed Belang betrokken.

Het ministerie zal allerlei instrumenten (laten) opstellen c.q. ter beschikking stellen om gemeenten in dit kader te ondersteunen. Zo wordt een landelijk kennis platform opgericht, zijn expertiseteams beschikbaar en wordt procesondersteuning aangeboden. Deze instrumenten zijn onderdeel van de zogenaamde Toolkit Retail-Deal.

Vastgoedafspraken
Doel van het overleg tussen de overheid en marktpartijen is verder dat door middel van samenwerking sterke winkelgebieden ontstaan. Daarbij spelen de belangen van drie partijen een grote rol. Namelijk de klanten, de ondernemers en de vastgoedeigenaren. De klanten moeten in deze gebieden graag willen winkelen, de ondernemers moeten er hun geld kunnen verdienen en de vastgoedeigenaren moeten hun investering rendabel kunnen verhuren.

Mede vanwege de veranderingen in zowel de retail zelf als de huurmarkt wordt meer flexibiliteit van zowel huurders als verhuurders gevraagd. De werking van de huurmarkt moet daarom verbeteren. In de Retailagenda wordt hierover onder meer opgemerkt dat een marktconforme huur moet worden gehanteerd in plaats van de huidige methode gebaseerd op de huur van de afgelopen vijf jaar. Ook de indeplaatsstelling bij bedrijfsoverdracht heeft bijzondere aandacht en hierover moeten nadere afspraken worden gemaakt. Ten slotte zullen nadere afspraken worden gemaakt over hetgeen beide partijen – dus de verhuurder en de huurder – kunnen en/of willen investeren in het pand c.q. de winkel en in het winkelgebied. Deze nadere afspraken kunnen in een convenant worden vastgelegd.

Betrokken partijen
De partijen die hierbij betrokken zijn en de nadere afspraken zullen uitwerken en maken zijn dus Detailhandel Nederland, IVBN, Vastgoed Belang en het ministerie. Zij stellen zich op het standpunt dat uitwerking van voornoemde onderwerpen leidt tot een verbetering van de kwaliteit van winkelgebieden. Het is evenwel de vraag of alle actiepunten binnen het huidige wettelijke kader uitgevoerd kunnen worden. Zowel voor de nadere huurprijsvaststelling als de indeplaatsstelling gelden wettelijke voorschriften waarvan niet zo maar afgeweken kan worden ten nadele van de huurder en in ieder geval per huurovereenkomst toestemming van de kantonrechter voor nodig is. De evaluatie van een en ander staat gepland voor 2018.

Minder regels
Een ander onderdeel van de Retailagenda is dat getracht wordt de regeldruk te verminderen. Er loopt inmiddels een pilot met de naam “Verlichte regels winkelgebieden” in diverse gemeenten. Doel van de pilot is om ondernemerschap, innovatie en samenwerking van retailers, horecaondernemers en vastgoedeigenaren te versterken. Onderdeel van de pilot is dat bepaalde beperkende regels al dan niet tijdelijk worden geschrapt, veranderd of opgeschort. Ook voor de retailsector zelf wordt getracht de regeldruk te verminderen.

Conclusie
De retail maakt nog steeds een hele zware periode door die niet alleen de retailers zelf treft, maar ook de samenleving. Zo is niemand gebaat bij lege winkelstraten. Vandaar dat de overheid, zowel op niveau van het rijk, de provincies als gemeenten, aandacht heeft voor de retailsector. De overheid probeert samen met marktpartijen de toekomst van de retail veilig te stellen door het scheppen van kaders en het maken van afspraken. Of deze – hoofdzakelijk – intentie-afspraken voldoende zijn, is de vraag. De toekomst zal het leren.

Indien u meer wilt weten over deze blog, kunt u contact opnemen met één van onze specialisten Vastgoed & Omgeving.

Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).