Download dit artikel als PDF 21 februari 2020

Tuchtrecht: ook vriendendiensten vallen onder de VGBA!

Bij wijze van vriendendienst helpt een registeraccountant een kennis van haar. De accountant ondersteunt deze kennis met financiële adviezen over de afhandeling van diens echtscheidingsprocedure. De ex-echtgenote van de kennis in nood richt zich vervolgens tot de Accountantskamer omdat zij onder andere vindt dat de accountant heeft geprobeerd de procedure te manipuleren. Het gros van de klachten van de ex-echtgenote wordt gegrond verklaard. De wijze waarop de accountant te werk is gegaan, strookt namelijk niet met de fundamentele beginselen die de gedragsregels voor accountants haar voorschrijven. Wat was precies de casus?

Op 13 januari heeft de Accountantskamer een belangwekkende uitspraak gedaan. Een registeraccountant, werkzaam als beleidsmedewerker voor zorginkoop bij een zorgverzekeraar, staat een goede vriend van haar (“de kennis”) bij in de afwikkeling van zijn echtscheiding. De accountant is goed met cijfers en is ervan overtuigd dat haar kennis haar hulp goed kan gebruiken. Zo maakt zij onder meer overzichten van banksaldi, gaat zij mee naar de bank voor het inwinnen van informatie over een te verkrijgen hypotheek en correspondeert zij met de advocaat van de kennis. Op het eerste gezicht geen laakbaar handelen, zou je denken.

Door het vuur
De accountant gaat echter door het vuur voor haar naasten en laat er geen gras over groeien. Zij laat onder andere gefingeerde stukken opstellen, waaruit zou moeten blijken dat de meervoudig gehandicapte dochter van de gescheiden partners slecht behandeld zou worden door haar moeder. Deze valse verklaringen zouden aan de rechter overgelegd kunnen worden zodat de vader (de kennis) de zorg voor hun dochter zou kunnen krijgen. Vervolgens biedt de accountant aan om ook de ex-echtgenote bij te staan, maar zonder te vermelden dat zij haar ex-partner (de kennis) al die tijd heeft geadviseerd.

Op een zeker moment laat de advocaat van de kennis weten dat het contact nog enkel via de advocaat dient te lopen. Partijen (de ex-partners) hebben geheimhouding afgesproken ten aanzien van het lopende mediationtraject. Omdat de accountant graag betrokken blijft, laat zij in reactie hierop weten dat zij zich graag beschikbaar stelt als stagiair van de advocaat. Op deze manier kan ook de geheimhouding worden omzeild.

De ex-echtgenote richt zich tot de Accountantskamer. De tuchtrechter beslist over het berispen van de accountant.

Oordeel Accountantskamer
In het klaagschrift stelt de ex-echtgenote (“klaagster”) dat de accountant haar betrokkenheid bij de echtscheiding onterecht geheim heeft gehouden en tevens heeft geprobeerd klaagster te misleiden door haar ook diensten aan te bieden. Bovendien heeft zij geprobeerd de afwikkeling van de echtscheiding dermate te manipuleren dat haar ex-partner (de kennis) er financieel op vooruit zou gaan en hij de zeggenschap over de jongste dochter zou krijgen. Daar komt nog bij dat volgens klaagster de accountant de geheimhouding van het mediationtraject heeft willen schenden, waardoor de mediation is mislukt, zij klaagster zou hebben geïntimideerd, gechanteerd en beschuldigd van fraude en zij zich onterecht niets aan zou hebben getrokken van de waarschuwing van haar werkgever.

Overtreden van gedragsregels
De Accountantskamer is van oordeel dat op de registeraccountant de gedragsregels voor accountants van toepassing zijn, ook al was zij niet werkzaam in die hoedanigheid. Zij heeft een professionele dienst aan haar kennis geleverd door bij de uitvoering van haar werkzaamheden haar ‘vakbekwaamheden aan te wenden’. Omdat de gedragsregels voor haar gelden, had zij zich behoren te richten naar de fundamentele beginselen die hieruit volgen. De Accountantskamer acht het handelen van de accountant in kwestie in strijd met de beginselen van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid, objectiviteit, integriteit en professionaliteit.

Hoewel de Accountantskamer niet alle klachten gegrond acht, blijkt volgens haar dat voor de accountant het doel alle middelen heiligde. Zij heeft hierbij de beroepsregels geschonden en is vergeten dat de accountant moet handelen in het algemeen belang. Ondanks dat de Accountantskamer in beginsel een zeer zware maatregel gepast acht, schorst zij de accountant voor slechts drie maanden, omdat het voorgevallene zich in de privésfeer heeft afgespeeld en de accountant niet eerder tuchtrechtelijk is veroordeeld.

Conclusie
Deze zaak bevestigt weer dat de gedragsregels voor accountants een ruim bereik hebben. Hoewel de tuchtrechtelijk veroordeelde in deze opmerkelijke casus niet werkzaam was als accountant (en haar RA-titel niet actief heeft gebruikt) zijn de VGBA en het tuchtrecht ook in dit geval op haar van toepassing. Nu is komen vast te staan dat zij diverse regels heeft geschonden, is zij dan ook tuchtrechtelijk veroordeeld.

Privésfeer
Mijns inziens is de kwalificatie dat de ‘omstandigheden zich in de privésfeer afspeelden’ niet geheel terecht, nu zij ook de gerechtelijke procedure heeft proberen te beïnvloeden, evenals de betrokken advocaat. Daarnaast lijkt hier ook wel érg veel rekening te zijn gehouden bij het opleggen van een maatregel. De Accountantskamer geeft immers aan een “zeer zware maatregel” gepast te vinden, maar maakt daar vervolgens, gelet op deze privéomstandigheden, ‘maar’ een doorhaling van drie maanden van. Voor de accountant in kwestie lijkt de (duur van deze) maatregel echter weinig uit te maken; zij werkt immers niet (meer) als accountant.


Wilt u meer weten over dit onderwerp, neem dan contact op met Anna Kitslaar of een andere specialist uit ons brancheteam Finance.

Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).