Reclame heeft tot doel om bepaalde producten of diensten aan te prijzen. De positieve eigenschappen worden daarbij uiteraard benadrukt. Vaak wordt er enigszins overdreven. Dat mag zolang de reclame niet misleidend is. Dat geldt zeker ook voor levensmiddelen: de consument heeft recht op eerlijke, volledige en niet-misleidende informatie op het gebied van herkomst, productie en samenstelling van levensmiddelen, zodat de consument geïnformeerde keuzes kan maken en veilig kan consumeren. Strenge wet- en regelgeving ziet daar op toe.
Vaak verkeerd gebruik van claims
In de praktijk gaat het toch vaak fout. Op verpakkingen, op websites en in andere reclame-uitingen worden soms beweringen gedaan die gewoonweg niet kunnen worden bewezen of niet voldoen aan de wettelijke regels. Recent oordeelde de Reclame Code Commissie (RCC) bijvoorbeeld dat de producent van Happy Healthy Groene Thee Extract op haar website en Facebook-pagina een grote hoeveelheid uitingen (claims) had staan die niet door de beugel konden. Ik noem een paar voorbeelden:
Gezondheidsclaims
Op de site stond het volgende vermeld: “Ontdek de meest krachtige en wetenschappelijk onderbouwde afslanksupplement met Oscar’s geheime formule… om gewicht te verliezen en ververbranding te verhogen.” “Verschillende onderzoeken bevestigen het verband tussen groene thee (extract) en gewichtsverlies door thermogenese en verhoogde vetverbrading.”
Dit zijn gezondheidsclaims. Deze zijn volgens de Europese Claimsverordening alleen toegestaan, indien zij op een door de Europese Commissie vastgestelde lijst staan. Een uitzondering geldt voor bepaalde producten waar een beslissing tot toelating nog “on hold” staat. In dat geval geldt dat er alleen een gezondheidsclaim mag worden gemaakt, indien de claim aannemelijk wordt gemaakt en erbij wordt vermeld dat de claim nog niet is goedgekeurd.
In dit geval tikte de RCC de producent op zijn vingers: de claim moest worden verwijderd, omdat er geen enkel voorbehoud werd gemaakt en ten onrechte de suggestie werd gewekt dat de claims op wetenschappelijk onderzoek waren gebaseerd (terwijl de producent dit niet aannemelijk kon maken).
Claims met betrekking tot gewichtsbeheersing
Op de site stonden ook diverse citaten van personen die het product zouden hebben gebruikt, waaronder deze:
”Ik heb dit product 2 maanden gebruikt en de resultaten zijn geweldig! Ik ben bijna 13 kilo afgevallen. Mijn energie is toegenomen en ik voel mij zelfverzekerder. Top spul!” – Frederique, 58 jaar.”
De Claimsverordening is heel duidelijk over claims die zinspelen op de mate of de snelheid van gewichtsverlies: die mogen niet. Dit citaat, en de andere die in de uitspraak aan bod kwamen, waren dus in strijd met de wet op de site opgenomen.
Medische claims (“ziekterisicobeperkingsclaims”)
Aan medische claims (claims die iets beweren over een positief effect op de gezondheid) worden nog strengere eisen gesteld. Over het groene thee extract werd het volgende gesteld:
“Een grootschalig onderzoek bevestigt het standpunt dat groene thee consumptie beschermende effecten kan hebben tegen hart- en vaatziekten bij ouderen.”
Uit deze claim zou blijken dat het extract zou bijdragen aan de voorkoming van hart- en vaatziekten. Ook deze claim mocht niet: alleen als de claim op de lijst van toegestane claims zou voorkomen, mocht deze worden gebruikt. Voor ziekterisicobeperkingsclaims geldt bovendien dat er altijd bij moet worden vermeld dat de ziekte waaraan de claim refereert, meerdere risicofactoren heeft en dat verandering van één van die factoren al dan niet een heilzaam effect kan hebben.
Risico’s
Het kan grote risico’s met zich brengen als ten onrechte gebruik wordt gemaakt van claims. Naast een “tik op de vingers” van de RCC, speelt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) een grote rol hierbij. Voor het overtreden van de Claimsverordening kan de NVWA een schriftelijke waarschuwing geven of direct een boete opleggen. Wordt de overtreding na een waarschuwing niet opgeheven, dan volgt alsnog een boete. De boete kan oplopen tot maar liefst € 820.000.
Hoe moet het wel?
In feite moet iedere claim die u wilt gebruiken grondig worden bekeken: mag ik de claim vermelden en is de formulering helemaal passend? Indien u twijfelt of een claim is toegestaan, dan kunt u dit door ons laten beoordelen. Wij gaan in de wet- en regelgeving na of u een bepaalde claim mag maken. Zo heeft u duidelijkheid en worden uw risico’s drastisch beperkt: een claim die we zeker waar maken!
Wilt u meer weten over dit onderwerp, dan kunt u contact opnemen met Frank Smetsers, of met één van onze andere specialisten uit ons brancheteam Food.
Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).
