Download dit artikel als PDF 25 maart 2021

Verzamelwet gegevensbescherming & Zorg

Er zijn voorgenomen aanpassingen ten aanzien van privacyregels in de zorg in aantocht. Vorig jaar is het wetsvoorstel Verzamelwet gegevensbescherming ter consultatie voorgelegd, waar (Markt)partijen vervolgens op konden reageren. Dit hebben uiteindelijk 33 partijen gedaan. Wat betekenen de voorgestelde aanpassingen voor u als zorgaanbieder? En welke reacties van (markt)partijen zijn voor u relevant?

Van de diverse onderwerpen zijn de volgende vier in het bijzonder van belang voor zorgaanbieders:

1. Verwerking van persoonsgegevens van jongeren
   Een jongere tussen de 12 en 16 jaar, een onder curatele gestelde of een betrokkene ten behoeve van wie bewind of mentorschap is ingesteld, die van mening is dat er geen verwerking van zijn of haar persoonsgegevens meer zou moeten plaatsvinden, kan onafhankelijk van zijn vertegenwoordiger besluiten om zijn of haar toestemming in te trekken voor de verwerking van de hem of haar betreffende persoonsgegevens.
   
   Daarnaast wordt via de Verzamelwet gegevensbescherming (hierna: de Verzamelwet) geregeld dat de rechten uit Hoofdstuk III van de AVG (recht op informatie, recht op inzage etc.) van jongeren in de leeftijd tot 12 jaar door hun wettelijk vertegenwoordiger kunnen worden uitgeoefend en van jongeren vanaf 12 jaar daarnaast ook door de jongere zelf, tenzij de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst zich hiertegen verzet.
   
   
2. Verwerking van persoonsgegevens door accountants
   De Verzamelwet regelt dat het verbod op het verwerken van bijzondere categorieën van persoonsgegevens niet langer van toepassing is indien de verwerking noodzakelijk is voor de accountant om een (bij wettelijk voorschrift voorgeschreven) controle te verrichten. Voor zover het om gegevens gaat die onder het medisch beroepsgeheim vallen, dienen die wel eerst te worden gepseudonimiseerd. Met andere woorden: accountants krijgen hiermee een wettelijke grondslag om bijzondere persoonsgegevens te mogen verwerken in het kader van hun wettelijke controletaken.
   
   
3. Verwerking van persoonsgegevens door stichtingen/verenigingen voor cliëntenbelangen en verenigingen van gehandicaptensport
   Deze stichtingen/verenigingen (of vergelijkbare organisaties) mogen voor intern gebruik gegevens over de gezondheid van hun leden gaan verwerken. Op dit moment is het alleen mogelijk om op basis van uitdrukkelijke toestemming dergelijke gegevens te verwerken, maar met de Verzamelwet is toestemming niet meer vereist. De verwerking dient overigens wel verband te houden met ‘gerechtvaardigde activiteiten en met passende waarborgen omkleed’ te zijn. Daarnaast mag de verwerking uitsluitend betrekking hebben op de leden of de voormalige leden van de instantie of op personen die in verband met de doeleinden van de instantie regelmatig contact met de instantie onderhouden, en de persoonsgegevens mogen niet zonder de toestemming van de betrokkenen buiten die instantie worden verstrekt.
   
   
4. Bewaren en beheren van medische dossiers in bijzondere gevallen
   Tot slot creëert de Verzamelwet een grondslag voor het bewaren en beheren van medische dossiers in het geval van faillissement, overlijden of ontstentenis van een daarvoor verantwoordelijk hulpverlener. In dat geval kan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport of de minister voor Medische Zorg het bewaren en beheren van de medische dossiers faciliteren. Deze medische dossiers mogen vervolgens alleen worden overgedragen indien één van voornoemde ministers toestemming heeft verleend voor de overdracht.

Reacties van (markt)partijen

De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), Het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) en de Nederlandse ggz
Deze partijen geven aan over het algemeen tevreden te zijn met de voorgestelde wijzigingen. Wel verzoeken zij om meer duidelijkheid te scheppen omtrent de situatie dat de ‘wettelijke plicht’ om informatie te verwerken/delen (mogelijk) botst met de geheimhoudingsplicht van zorgverleners. Een voorbeeld hiervan is de verplichting uit de Wkkgz om op systematische wijze gegevens te verzamelen en te registreren voor kwaliteitsverbetering versus de geheimhoudingsplicht. Een ander voorbeeld is de verplichting uit het Besluit Jeugdwet om de outcome van de jeugdzorg te delen met gemeenten versus de geheimhoudingsplicht.

Stichting Kanker.nl
Met betrekking tot het derde onderwerp dat ik hiervoor heb beschreven, heeft Stichting Kanker.nl de vraag gesteld of zij ook onder de daar bedoelde partijen valt. Het doel van alsmede het (interne) gebruik van de persoonsgegevens door Stichting Kanker.nl komen volgens haar overeen met hetgeen de wetgever tracht te bereiken via de Verzamelwet, maar de omschrijving in de Verzamelwet van de activiteiten waarop dit van toepassing is sluit niet helemaal aan op de activiteiten van Stichting Kanker.nl.

Stichting 113 Zelfmoordpreventie
Deze stichting heeft vergelijkbare vragen als Stichting Kanker.nl. Daarnaast staat in de Verzamelwet dat het moet gaan om ‘personen die in verband met haar doeleinden regelmatig contact met haar onderhouden’. Die zinsnede kan ervoor zorgen dat Stichting 113 Zelfmoordpreventie (alsmede andere vergelijkbare partijen) niet onder het bereik van het nieuwe artikel vallen. Stichting 113 Zelfmoordpreventie heeft verzocht dit te verduidelijken.

Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG)
De KNMG wenst vooral duidelijkheid te verkrijgen over de gevolgen van het intrekken van toestemming voor het verwerken van persoonsgegevens door een minderjarige. Betekent dit dat de verwerking van persoonsgegevens van die minderjarige totaal moet stoppen, ook als die verwerking plaatsvindt zonder dat daar toestemming van die minderjarige voor nodig was?

Daarnaast wenst de KNMG dat de grondslag voor de overdracht van medische dossiers in het geval van faillissement of het overlijden van een patiënt gelijk wordt aan de grondslag voor de overdracht van medische dossiers bij bedrijfsopvolging (overname van een praktijk).

Conclusie
Over het algemeen zijn alle (markt)partijen tevreden met de voorgenomen aanpassingen die de Verzamelwet gegevensbescherming met zich meebrengt. Het merendeel van de opmerkingen van de (markt)partijen ziet op zeer specifieke gevallen uit de praktijk, die nu niet helemaal zijn voorzien in het wetsvoorstel.

 

Wilt u meer weten over dit onderwerp, neem dan gerust contact op met Wouter van Loon van ons brancheteam Zorg.

Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).