Vanaf 1 januari 2021 kan een ondernemer onder omstandigheden een beroep doen op de WHOA en een akkoord verbindend laten verklaren door de rechtbank. Bij een rechtspersoon is het bestuur het orgaan dat een akkoord aanbiedt. Dan rijst de vraag welke rol de aandeelhouders en de algemene vergadering van aandeelhouders (of de leden(vergadering) van een vereniging of coöperatie) daarbij hebben. In deze blog wordt aandacht besteed aan hun rol bij het aanbieden en uitvoeren van een akkoord onder de WHOA.
Aanbieden en uitvoeren van akkoord
Voor het aanbieden van een akkoord heeft het bestuur geen instemming nodig van de AvA of (ingeval van een vereniging of een coöperatie) de leden(vergadering). Voor het aanbieden van een akkoord is dus geen voorafgaand aandeelhoudersbesluit nodig. Statutaire of contractuele bepalingen die voor aanbieding van een akkoord goedkeuring van de AvA eisen zijn niet van toepassing.
Indien de uitvoering van een door de rechter verbindend verklaard (gehomologeerd) akkoord op grond van de statuten een besluit van de AvA vergt, dan treedt het vonnis van de rechter daarvoor in de plaats. Hierdoor kunnen aandeelhouders het aanbieden en het uitvoeren van een akkoord (lees: herstructurering van schulden) niet frustreren. Ook niet als hun rechten door het akkoord worden aangetast.
Stemmen over akkoord
Overigens betekent dit niet dat de aandeelhouders helemaal niets meer over het akkoord te zeggen hebben. Wanneer het akkoord een wijziging van hun rechten tot gevolg heeft, dan hebben zij – en overigens ook stemrechtloze aandeelhouders – het recht deel te nemen aan de stemming over het akkoord. Denk aan gevallen waarin het aan een aandeel verbonden winstrecht wordt gewijzigd of het stemrecht door uitgifte van nieuwe aandelen verwatert.
Verzoek tot afwijzing akkoord
Wanneer de ondernemer na de stemming over het akkoord een verzoek doet tot homologatie van het akkoord, dan kunnen enkel de aandeelhouders die tegen het akkoord hebben gestemd de rechter vragen dit verzoek af te wijzen. Dat betekent dat de aandeelhouders bij de behandeling van het verzoek wel hun stem kunnen laten horen. Die stemming gebeurt niet via de AvA met een aandeelhoudersbesluit en alle bijbehorende formaliteiten, maar door de aandeelhouder zelf. Iedere aandeelhouder – ongeacht het aantal aandelen dat hij of zij houdt – mag in principe tot aan de dag van de homologatiezitting een dergelijk verzoek tot afwijzing van het homologatieverzoek indienen.
Machtsmiddelen aandeelhouder
Wat kan een aandeelhouder doen wanneer het bestuur niet overgaat tot het aanbieden van een akkoord, terwijl de aandeelhouder dat wel wil? Er kan worden geprobeerd om via de AvA niet welwillende bestuurders te ontslaan en te vervangen met een bestuur dat wel bereid is tot het aanbieden van een akkoord. In plaats daarvan kan de aandeelhouder zelf het initiatief nemen. Iedere aandeelhouder kan de rechter vragen om een herstructureringsdeskundige aan te wijzen die vervolgens een akkoord kan voorbereiden en aan de betrokken schuldeisers en aandeelhouders kan voorleggen. Dat gaat best ver, omdat iedere aandeelhouder – ongeacht het aantal aandelen dat hij of zij houdt – dit kan verzoeken.
Hoger beroep voor aandeelhouders?
Hoe zit het met aandeelhouders die het niet eens zijn met een gehomologeerd akkoord? Niet alleen de instemmende aandeelhouders zijn gebonden aan het akkoord, maar ook de aandeelhouders die niet of tegen het akkoord hebben gestemd. Aandeelhouders die niet het eens zijn met het akkoord kunnen geen hoger beroep instellen tegen de rechterlijke beslissing tot homologatie van het akkoord. Zij kunnen wel in cassatie gaan bij de Hoge Raad. Het moet dan wel gaan om de vraag of de rechtbank de wet juist heeft toegepast. Als dat niet het geval is, dan verwijst de Hoge Raad de zaak terug naar de rechtbank om opnieuw over het verzoek te beslissen.
Deze blog is een onderdeel van onze reeks over de WHOA. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met ons WHOA-team of kijken op ons WHOA-platform.
Juridisch advies is altijd maatwerk. Deze blog bevat algemene informatie. Hoewel het artikel met veel aandacht en zorgvuldigheid is geschreven, is het verstandig om in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in te winnen. (Lees onze disclaimer).
