Download dit artikel als PDF 24 februari 2021

(Geen) verzuim zonder ingebrekestelling in de bouw

Zeer regelmatig komt het voor: je schakelt een (onder)aannemer in, maar het werk wordt niet geheel of niet goed uitgevoerd. Wat dan? Ons rechtssysteem zit zo in elkaar dat je vrijwel altijd iemand in de gelegenheid moet stellen om zijn fout te herstellen. Als je namelijk besluit het geheel zelf op te lossen, blijf je vaak met deze herstelkosten zitten. Hoe dit nu precies zit en wanneer je wel zelf direct tot herstel mag overgaan, leg ik uit in onderstaande blog.  

Een situatie zoals in de inleiding ontstaat op het moment dat je als partij van mening bent dat de andere partij de gesloten overeenkomst niet, of niet correct nakomt. Uitgangspunt is dan dat iemand de gelegenheid moet krijgen om zijn fout te herstellen. Die gelegenheid dien je als schuldeiser te geven met een zogenaamde ingebrekestelling.

Ingebrekestelling
Een ingebrekestelling moet schriftelijk zijn en de schuldenaar dient een redelijke termijn te krijgen om alsnog de overeenkomst na te komen. Wat een redelijke termijn is, is afhankelijk van wat er moet worden gedaan. Een partij is pas in verzuim op het moment dat die redelijke termijn is verstreken en nakoming binnen die termijn is uitgebleven.

Verzuim
Pas als een partij in verzuim is, kan deze aansprakelijk worden gesteld voor geleden schade. Dan kan ook een derde partij worden ingeschakeld om de fout van de wederpartij te herstellen en kunnen de kosten daarvan op de wederpartij worden verhaald.

Toch hoeft er in een aantal gevallen niet eerst een ingebrekestelling te worden gestuurd. Ik noem daarvan twee voorbeelden, die in de bouw regelmatig voor komen:

1. De eerste betreft de zogenaamde fatale termijn. Daarbij kun je bijvoorbeeld denken aan het verstrijken van een betalingstermijn, maar in de bouw ook zeker aan de opleverdatum. In een aanneemovereenkomst wordt vaak een uiterlijke datum van oplevering bepaald of een aantal werkbare werkdagen voor de bouw. Op het moment dat die verstrijkt en het werk is niet klaar, is de aannemer automatisch schadeplichtig. Vaak is er een zelfs ook een boetebedrag per verstreken (werk)dag opgenomen in de overeenkomst.
2. Een ingebrekestelling hoeft ook niet te worden gestuurd als de schuldeiser uit een mededeling van de schuldenaar moet afleiden dat deze in de nakoming van de verbintenis zal tekortschieten. Een voorbeeld is dat je als schuldeiser van mening bent dat iets niet juist is afgewerkt, maar de schuldenaar mededeelt dat hij er niets meer aan doet en het zo goed is. Van het grootste belang is dan dat die mededeling van de schuldenaar schriftelijk is gedaan. Anders kun je bewijstechnisch in de problemen komen.

Uitspraak Gerechtshof Den Haag
In een recent voorbeeld had een aannemer werk uitgevoerd, maar was jaren later een lekkage ontstaan. Aannemer is in gebreke gesteld en heeft de lekkage hersteld. Twee jaar later ontstond er echter opnieuw een lekkage. Opdrachtgever heeft toen aannemer niet opnieuw in gebreke gesteld, terwijl niet duidelijk was of de lekkage dezelfde oorzaak had. Aannemer bood herstel aan, maar niet zoals opdrachtgever dat wenste. Opdrachtgever heeft vervolgens direct schadevergoeding gevorderd, maar ving bot bij zowel de rechtbank als het gerechtshof. Hij had namelijk aannemer eerst in gebreke moeten stellen.

Conclusie
In de meeste gevallen dien je een partij eerst schriftelijk in de gelegenheid te stellen om binnen een redelijke termijn zijn fout te herstellen. Pas op het moment dat de schuldenaar niet aan die ingebrekestelling voldoet, raakt deze in verzuim en kun je je schade op die partij verhalen. Wees dus voorzichtig in dit soort gevallen en neem het zekere voor het onzekere door even een briefje of e-mail te sturen. Voorkomen is immers beter dan genezen!

 

Indien u meer wilt weten over dit onderwerp, kunt u contact opnemen met Roy van Helvoirt. Roy is lid van het brancheteam Bouw.

Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).