Bij de meeste voedselproducten is bekend dat de merknaam en verpakking van hun producten te beschermen zijn. Bijvoorbeeld via het merkenrecht en het modellenrecht. Echter is onlangs vast komen te staan dat Capri-Sun geen merkrecht op de verpakking van haar drankjes kon claimen. Hierdoor rijst de vraag in hoeverre de bescherming van verpakkingen eigenlijk gaat. In dit stuk wil ik het echter hebben over de manier waarop de etenswaren zelf voorwerp kunnen zijn van intellectuele eigendomsrechten waardoor zij niet door concurrenten nagemaakt mogen worden.
Modellenrecht
Het modellenrecht is bestemd om de uiterlijke verschijningsvorm van producten te beschermen. Enige tijd geleden heeft het gerechtshof Den Haag in een interessante kwestie vastgesteld dat de vorm van ingevroren aardappelfrites via dit recht beschermd kan worden. Over de bescherming van de vorm van bevroren aardappelfrites bestond discussie. De aangesproken partij claimde namelijk dat de vorm van de aardappelfrites niet voldoende nieuw was en een eigen karakter had ten opzichte van andere aardappelfrites. Nieuwheid en een eigen karakter zijn namelijk een essentieel onderdeel van modellenbescherming. Daarmee was het gerechtshof het echter niet eens en hij oordeelde dat de vormen van de aardappelfrites wel degelijk voldoende onderscheidend waren. Bovendien was de ‘dippability’ (dat wil zeggen het ‘vermogen tot dompelbaarheid’ volgens het gerechtshof) ook een belangrijk element in de beoordeling. Dat gaat dus over hoe gemakkelijk sausjes opgelepeld kunnen worden met de frites. Dat is geen juridisch oordeel, maar het gerechtshof heeft duidelijk naar alle omstandigheden gekeken!
Kortom, indien voedingsmiddelen een voldoende afwijkende vorm hebben ten opzichte van wat er al bestaat in de relevante markt, dan kan daarop een modelrecht verkregen worden. Een dergelijk modelrecht geeft de mogelijkheid om andere partijen te verbieden gelijkende voedingsmiddelen op de markt te brengen. Dat kan dus een aanzienlijk concurrentievoordeel opleveren.
Merkenrecht
Naast bescherming via het modellenrecht, leert een andere recente uitspraak ons dat ook het merkenrecht mogelijkheden biedt voor de bescherming van het uiterlijk van voedingsmiddelen. In die zaak ging het om een discussie tussen Duyvis, met hun tijgernootjes en de Girafnootjes van het Aldi huismerk. Duyvis had de tijgernootjes zelf als merk geregistreerd. Bijzonder element van die nootjes is het gestreepte uiterlijk dat ontstaat door een bepaalde manier van roosteren van de nootjes. De nootjes van Aldi waren qua uiterlijk identiek en daarvan heeft de rechter bepaald dat zij inbreuk maken op de merkrechten van Duyvis. Het wordt daarom aan Aldi verboden om deze nootjes zelf op de markt te brengen. Dat de nootjes onder een andere naam (Giraf t.o.v. Tijger) op de markt gebracht worden, doet daaraan niet af. Kennelijk is de bijzondere uiterlijke vorm van de nootjes voldoende voor de bescherming.
Om het uiterlijk van je voedingsmiddel te beschermen middels het merkenrecht is voor producenten dus ook het overwegen waard. Hiermee behaal je immers een sterk concurrentievoordeel.
Merk of model?
De vraag is of het gunstiger is om een merk- of een modelbescherming na te streven? Een model beschermt in principe de vorm en een merk beschermt een ‘teken’ waaronder waren of diensten gepresenteerd worden. Voor voedingsmiddelen zal daarom vaker het modellenrecht van toepassing zijn.
Als u dus een voedingsmiddel produceert dat een nieuwe vorm heeft en tevens een eigen karakter, is het verstandig om uw product te registreren als een model. Maar vergeet ook zeker het merkenrecht niet.
Indien u meer wilt weten over dit onderwerp, kunt u contact opnemen met Tim de Klerck. Tim maakt deel uit van de sectie IE/IT & Privacy en is lid van het brancheteam Food.
Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).
