Download dit artikel als PDF 17 maart 2022

Blogserie Wkb deel 2 - Stelsel van kwaliteitsborging

De Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (Wkb) is al een lange tijd regelmatig in het nieuws. Inmiddels is duidelijk dat de beoogde inwerkingtredingsdatum 1 januari 2024 is. Een goed moment dus om nog eens stil te staan bij de veranderingen voor de praktijk die de Wkb met zich brengt. In deze blogreeks lichten wij de Wkb toe.


Zoals mijn collega Carolijn Slegers in haar vorige blog reeds aangaf, introduceert de Wkb een nieuw stelsel van kwaliteitsborging. Thans is het zo dat een vergunning wordt aangevraagd bij de gemeente, de gemeente deze verstrekt en vaak pas bij/na oplevering komt controleren of er volgens vergunning is gebouwd. Na de inwerkingtreding van de Wkb blijven deze eerste stappen hetzelfde en de gemeente blijft de ruimtelijke toets van een bouwplan doen (bestemmingsplan, milieu- en welstandseisen).

Echter zal er tijdens het bouwproces van een vergunningplichtig bouwwerk een private kwaliteitsborger zijn, die tijdens het bouwproces diverse stappen zal controleren en die de technische kwaliteitsborging voor zijn rekening zal nemen. De kwaliteitsborger dient gebruik te maken van een instrument voor kwaliteitsborging dat is toegelaten door de nieuw in het leven geroepen Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw (TloKB). Op de instrumenten van kwaliteitsborging en de TloKB komen wij in volgende blogs terug.

Kwaliteitsborger
De kwaliteitsborger moet onafhankelijk zijn en mag niet betrokken zijn bij het ontwerp of de bouw van het bouwwerk waarvoor deze als kwaliteitsborger is aangesteld. De taak van kwaliteitsborger kan door de aannemer dus niet worden toebedeeld aan een van zijn eigen werknemers, die op de bouw actief is. Reeds bij de vergunningsaanvraag dient de aanvrager te vermelden van welke kwaliteitsborger en welk instrument gebruik zal worden gemaakt. De gemeente zal vooraf de toets uitvoeren of de gekozen kwaliteitsborger en het instrument passen bij de zogenaamde gevolgklasse van het bouwwerk en of de kwaliteitsborger met toestemming van de instrumentaanbieder het instrument toepast.

De kwaliteitsborger zal zelf geen sancties kunnen opleggen en/of bijvoorbeeld de bouw stilleggen. De kwaliteitsborger zal slechts informatie verstrekken aan de gemeente en de gemeente kan op basis van die informatie handhavend optreden. Bij de oplevering van het bouwwerk dient de kwaliteitsborger een verklaring af te geven aan de vergunninghouder waarin hij onder meer verklaart dat het bouwwerk naar zijn oordeel voldoet aan de bouwtechnische voorschriften, waaronder de minimumeisen uit het Bouwbesluit. Overigens zal dat Bouwbesluit vanaf inwerkingtreding van de Wkb worden opgevolgd door het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Bij de gereedmelding van het werk bij de gemeente, dient de vergunninghouder te beschikken over voornoemde verklaring van de kwaliteitsborger als onderdeel van het dossier bevoegd gezag. Gereedmelding dient plaats te vinden ten minste twee weken voor ingebruikname. In die twee weken na de gereedmelding moet de gemeente laten weten of deze compleet is. Wanneer er niet volgens de bouwtechnische voorschriften wordt gebouwd, zal de kwaliteitsborger geen verklaring afgeven, is de gereedmelding niet compleet en kan het bouwwerk niet in gebruik worden genomen.

De opdrachtgever zal zelf verantwoordelijk zijn, ook qua kosten, om te zorgen voor de kwaliteitsborger. Contracteren van de kwaliteitsborger kan ook via de aannemer plaatsvinden, nu deze meer thuis zal zijn in het stelsel, maar ook dan ligt voor de hand dat de kosten bij de opdrachtgever zullen terechtkomen.

Gevolgklasse
Hierboven werd al even de gevolgklasse genoemd en die behoeft enige toelichting. Bouwwerken worden ingedeeld in een drietal gevolgklassen. Vanaf de ingangsdatum van de Wkb zal de wet de eerste drie jaar slechts gelden voor gevolgklasse 1. Nadien zal worden gekeken of deze ook voor de andere gevolgklassen dient te gelden. Onder gevolgklasse 1 vallen met name woningen (niet zijnde appartementen) en eenvoudige bedrijfsgebouwen van maximaal twee verdiepingen. Echter gelden hiervoor uiteraard nog wat nadere voorwaarden en gelden er uitzonderingen. Bovendien geldt dat de Wkb slechts ingaat voor nieuwbouw. Na meedere aanpassingen is bepaald dat de Wkb voor verbouw minstens een jaar later zal ingaan, dus op zijn vroegst 1 januari 2025. 

Voor de meer complexe bouwwerken, gaat de Wkb dan ook nog niet gelden. Laat u altijd goed inlichten indien u gaat bouwen na de ingangsdatum van de Wkb om er zeker van te zijn of de Wkb al dan niet van toepassing is.



Wilt u meer weten over deze blog? Dan kunt u contact opnemen met Roy van Helvoirt of met één van onze teamleden van het brancheteam Bouw.

Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (
Lees onze disclaimer).

In deze opvolgende blogs over de Wkb behandelen we het nieuwe stelsel van kwaliteitsborging en de versterking van de (juridische)positie van de bouwconsument. In de volgende blog gaan we in op de wijziging van de Omgevingswet. Later zullen de instrumenten voor kwaliteitsborging, toelatingsorganisatie en de aan bod komen. De versterking van de (juridische)positie van de bouwconsument gaan we daarna toelichten. Hierbij zal onder andere de waarschuwingsplicht, het opleverdossier, afbouwgarantie en de uitbreiding van de aansprakelijkheid van de bouwer na oplevering aan bod komen. Mocht u reeds eerder vragen hebben, kunt u uiteraard altijd contact met ons opnemen. Stay Tuned.