De WHOA maakt mogelijk dat een schuldenaar zijn te hoge schuldenlast kan herstructureren door middel van een onderhands akkoord met zijn crediteuren en aandeelhouders. Vereist is dat in beginsel sprake is van een haalbare businesscase, maar dat aannemelijk is dat de schuldenaar door de te hoge schuldenlast met het betalen van zijn schulden niet zal kunnen voortgaan. Crediteuren en aandeelhouders die niet willen meewerken aan dit akkoord, kunnen met behulp van de WHOA door een rechter gebonden worden. Ook banken en andere zekerheidsgerechtigden kunnen in het akkoord worden meegenomen.
Onder de WHOA kan zowel de schuldenaar als de crediteur het initiatief nemen om een akkoord tot stand te brengen. De schuldenaar kan in beginsel zelf een akkoordvoorstel aan crediteuren en aandeelhouders voorleggen. Indien de crediteur het initiatief tot het tot stand brengen van een akkoord neemt, benoemt de rechtbank een herstructureringsdeskundige, die een akkoordaanbod kan opstellen en het akkoordtraject in gang kan zetten (meer info over deze deskundige vind je in dit artikel).
De crediteuren en aandeelhouders mogen stemmen over het akkoordaanbod. De stemming vindt plaats in klassen: crediteuren en aandeelhouders met een vergelijkbare positie worden ingedeeld in dezelfde klassen. Als tenminste één klasse heeft voorgestemd, kan het akkoord ter goedkeuring aan de rechtbank worden voorgelegd, mits aan strenge vereisten is voldaan. Als de rechter het akkoord goedkeurt (homologeert), dan is het akkoord verbindend voor alle crediteuren en aandeelhouders die gerechtigd waren over het akkoord te stemmen. Er staat geen hoger beroep open tegen deze beslissing van de rechtbank.
Overeenkomsten
De inhoud van het akkoord is vrij. Het is geen vereiste dat het akkoord wordt aangeboden aan alle crediteuren en aandeelhouders. Met de WHOA is het ook mogelijk om toekomstige verplichtingen uit lopende overeenkomsten (bijvoorbeeld huurovereenkomsten) te herstructureren. De schuldenaar kan de contractspartij daartoe een voorstel doen. Wordt dit voorstel niet geaccepteerd, dan heeft de schuldenaar het recht om de overeenkomst op te zeggen. Arbeidsovereenkomsten vallen buiten de werking van de WHOA. Voor een reorganisatie van het personeel blijft een schuldenaar aangewezen op het ontslagrecht.
De rechter
De rol van de rechter is beperkt. Het idee achter de WHOA is dat de mogelijkheid van het afdwingen van het akkoord bij de rechter, ertoe leidt dat er meer akkoorden tot stand zullen komen in het minnelijke traject (zonder rechter). Lukt dat niet, dan kunnen geschilpunten worden voorgelegd aan de rechter. Zo kan snel duidelijkheid ontstaan over de kans van slagen van het aangeboden akkoord. Eventueel kunnen nog wijzigingen worden aangebracht. Daarnaast kan de rechter een afkoelingsperiode afkondigen jegens de crediteuren, zodat er geen verhaalsmaatregelen getroffen kunnen worden. Ook kan een faillissementsaanvraag die na aanbieding van het akkoord is ingediend, door de rechter worden geschorst. De rechter kan daarnaast ook een observator benoemen die toezicht houdt tijdens het akkoordtraject (meer info over deze observator vind je in dit artikel). De belangrijkste taak van de rechter is uiteraard de (al dan niet) goedkeuring van het akkoord.
Twee varianten: reorganisatieakkoord en liquidatieakkoord
Waarschijnlijk zal de WHOA vooral worden toegepast als middel om de onderneming te herstructureren en deze na de sanering in dezelfde juridische entiteit te kunnen voortzetten. De WHOA kan echter ook worden ingezet, indien het doel niet voortzetting van de onderneming is, maar staking van de activiteiten zonder dat er een faillissement aan te pas komt. Over deze variant, het liquidatieakkoord, is een aparte blog geschreven.
Uitgebreider overzichtsartikel
Een uitgebreidere beschrijving van de WHOA van de hand van Frank Smetsers is verschenen in het blad Juridisch up to Date.
